15 September, 2006

ਬੱਸ ਵਧਾਈਆਂ ਜੀ ਵਧਾਈਆਂ

ਬੱਸ ਵਧਾਈਆਂ ਜੀ ਵਧਾਈਆਂ

ਮੇਰਾ ਮਿੱਤਰ ਪਿਆਰ ਅਮਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ, ਜੋ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ
ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਉੱਤੇ
ਸੱਦਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮਾਣ ਸੀ ਕਿ ਓਹ ਆਵੇਗਾ, ਪਰ
ਉਸਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਤਾਂ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ
ਭਰ ਆਈਆਂ। ਕੀ ਕਰੂੰ ਬੰਦਾ ਵਿੱਚ ਪਰਦੇਸਾਂ
ਜਾਕੇ।

ਮੈਂ ਵੀ ਕੁਝ ਸੋਚ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਜਾਵਾਗਾਂ, ਪਰ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ
ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਈ ਉਹ ਸੁਣ ਕੇ ਤਾਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ
ਹੁਣ ਤਾਂ ਮੁੜ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।

ਉਸ ਵਰਗੇ ਬਹਾਦਰ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਇਹ ਹਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ
ਮੈਂ ਕੀ ਕਰਾਗਾਂ ਜਾਕੇ ਉੱਥੇ। ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਉਦਾਸ ਨਹੀਂ
ਸੀ ਦੇਖਿਆ, ਕਦੇ ਮਜਬੂਰ ਤਾਂ ਹੋ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੋਈ ਉਸ ਦਾ ਰਸਤਾ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਫੇਰ ਰਾਤ
ਕਿਵੇਂ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਓਹ ਆ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਹੈ,
ਉਸ ਦੇ ਮਾਪੇ ਅਜੇ ਹਫ਼ਤਾ ਕੁ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਓਥੇ ਰਹਿ ਕੇ
ਆਏ ਹਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਖਰਚੇ ਤੋਂ ਇੰਨਾ ਤੰਗ ਸੀ ਕਿ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਦੀ ਫੀਸ ਦੇਣੀ ਓਸ ਵਾਸਤੇ ਬਹੁਤ ਔਖੀ ਸੀ, ਓਹ ਆਉਣਾ
ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਇੰਨਾ ਮਜਬੂਰ ਸੀ ਕਿ ਆ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ,
ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਹਾਨਾ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਪਰ ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹੈ
ਕਿ ਓਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੀ ਇੰਨਾ ਮਜਬੂਰ ਸੀ ਕਿ ਕੁਝ ਨਾ ਕਰ
ਸਕਿਆ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਵਜੇ ਮੈਨੂੰ ਫੋਨ ਕਰਕੇ
ਮੈਨੂੰ ਜਗਾਉਦਾ ਹੈ, ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਚਾਹੁੰਦਾ
ਸੀ ਆਉਣਾ, ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਵਾਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਪਤਾ ਨੀਂ
ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ਮੈਂ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰ ਨਾ ਸਕਿਆ ਹਾਂ।
ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਵਾਰ ਓਹ ਰੋ ਪਿਆ (ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਹੰਝੂ
ਵੀ ਨਾ ਪੂੰਝ ਸਕਿਆ ਸਾਂ ਅਫਸੋਸ), ਕਿੰਨਾ ਚਿਰ
ਰੋਂਦਾ ਰਿਹਾ, ਕਾਲਜ ਦੇ ਦਿਨ ਯਾਦ ਕਰਕੇ, ਵਾਅਦੇ
ਯਾਦ ਕਰਕੇ, ਕਹੇ ਹੋਏ ਸ਼ਬਦ ਦੁਹਰਾ ਕੇ।
ਕਹਿੰਦਾ ਜਿਉਦੇ ਤਾਂ ਹਾਂ, ਪਰ ਸਾਡੀ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਲਾਇਫ
ਤਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਬੱਸ 'ਵਧਾਈਆਂ' ਦੇਣ ਜੋਗੇ
ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਈਦਾ ਹੈ। ਹਾਂ ਬੱਸ ਵਧਾਈਆਂ ਹੀ ਦੇਣ
ਜੋਗੇ। ਪੂਨੇ ਆ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਇੰਜ ਹੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ
ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬੱਸ ਵਧਾਈਆਂ ਦੇਣ ਜੋਗੇ
ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਦੁੱਖ ਸੁੱਖ ਸਾਂਝੇ ਤਾਂ ਕਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਹਾਂ,
ਬੱਸ ਵਧਾਈਆਂ ਭਾਈ ਵਧਾਈਆਂ।

ਆਲਮ

11 August, 2006

ਇੱਕ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਯਾਦ ਤੂੰ ਆਇਆਂ

**5 ਅਗਸਤ 2006**

ਕਾਹਨੂੰ ਓਏ ਰੱਬਾ ਵਿਛੋੜਾ ਪਾਇਆ, ਮਹਿਬੂਬ ਮੇਰਾ ਦੂਰ ਰਹਿ ਗਿਆ
ਕਾਹਤੋਂ ਪਰਦੇਸੀ ਦੇਸ ਛੱਡ ਮੈਂ ਆਇਆ, ਮਹਿਬੂਬ ਮੇਰਾ ਦੂਰ ਰਹਿ ਗਿਆ

ਹਾਏ ਓਏ ਮੇਰੇ ਸੱਜਣਾ ਹਰ ਵੇਲੇ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਉਦੀ ਰਹਿੰਦੀ
ਲੱਗੀ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਵਿਛੋੜੇ ਦੀ, ਰਹਿੰਦੀ ਪਲ ਪਲ ਤੜਪਾਉਦੀ
ਕੱਲ੍ਹ ਤੇਰੇ ਖਤ ਨੇ ਹੋਰ ਵੀ ਜਲਾਇਆ,ਮਹਿਬੂਬ ਮੇਰਾ ਦੂਰ ਰਹਿ ਗਿਆ

ਉਡੀਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਲੰਘਦਾ, ਯਾਦਾਂ ਨਾਲ ਰਾਤ ਨੀਂ,
ਵਗਦੇ ਨੇ ਹੰਝੂ ਜਿਵੇਂ ਹੋਵੇ ਸਾਉਣ ਮਹੀਨੇ ਬਰਸਾਤ ਨੀਂ
ਚੈਨ ਇਹਨਾਂ ਦਿਲ ਦਾ ਨਾਲ ਵਹਾਇਆ, ਮਹਿਬੂਬ ਮੇਰਾ ਦੂਰ ਰਹਿ ਗਿਆ

ਰਾਤੀਂ ਤੱਕਾਂ ਅੰਬਰੀਂ ਤਾਂ ਤੇਰਾ ਹੀ ਝੌਲਾ ਜੇਹਾ ਪੈਂਦਾ ਏ
ਜਾਣਾ ਵਤਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੀਤ, ਮਿਲਣਾ ਏ ਦੀਪ, ਦਿਲ ਹੌਕੇ ਲੈਂਦਾ ਏ
ਦਰਦ ਜੁਦਾਇਆਂ ਦਾ ਜਾਵੇ ਨਾ ਹੰਢਾਇਆ, ਮਹਿਬੂਬ ਮੇਰਾ ਦੂਰ ਰਹਿ ਗਿਆ

ਵਾਜ ਸੁਣ ਤੇਰੀ ਫੋਨ ਉੱਤੇ, ਚੈਨ ਕਦੇ ਹੁਣ ਆਉਦਾ ਨੀਂ
ਸੱਲ੍ਹ ਵਿਛੋੜੇ ਵਾਲਾ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਤੜਪਾਉਦਾ ਨੀਂ
ਕੇਹੜੇ ਗੜੇ 'ਚ ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਨੇ ਪਾਇਆ, ਮਹਿਬੂਬ ਮੇਰਾ ਦੂਰ ਰਹਿ ਗਿਆ

ਤੁਰਿਆਂ ਸਾਂ ਜਦੋਂ ਤੇਰੀ ਉਦਾਸੀ ਅਜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਭੁਲਦੀ
ਜੁਦਾ ਤੂੰ ਜੁਦਾ ਮੈਂ, ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਵਿਛੋੜੇ 'ਚ ਰੁਲਦੀ
ਕਦੇ ਹਾਕ ਮਾਰ ਕੇ ਨਾ ਤੂੰ ਬੁਲਾਇਆ, ਮਹਿਬੂਬ ਮੇਰਾ ਦੂਰ ਰਹਿ ਗਿਆ

ਖੁਸ਼ ਰਹੀ ਸਦਾ ਤੇਰੇ ਹਾਸਿਆਂ ਦਾ ਪਰਦੇਸਿਆਂ ਨੂੰ ਆਸਰਾ
ਆਉਦੇ ਵਰ੍ਹੇ ਮੈਂ ਵੀ ਆਉਗਾ, ਸਮਝੀ ਨਾ ਕਿਤੇ ਲਾਰਾ

01 August, 2006

ਅੱਜ ਰਿਸ਼ਵਤ ਦੇਣੀ ਪਈ

ਅੱਜ ਰਿਸ਼ਵਤ ਦੇਣੀ ਪਈ

ਸ਼ੱਕਰਵਾਰ, ਮੈਂ ਤੇ ਜਸਵਿੰਦਰ, ਦੋਵੇਂ ਜਾਣ ਮੋਟਰਸਾਇਕਲ ਉੱਤੇ
ਦਫ਼ਤਰ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਸੀ, ਮੀਂਹ ਪੈ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਵਾਂਗ
ਟਰੈਫਿਕ ਜਾਮ ਸੀ, ਮੋੜ ਉੱਤੇ ਟਰੈਫਿਕ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਹੱਥ
ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਕੱਢੋ। ਦੇ ਦਿੱਤੇ,
ਅਖੇ ਕਿੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਕੋਈ ਐਡਨੱਟੀ ਕਾਰਡ ਹੈ,
ਮੈਂ ਇਲੈਕਟਰੋਨਿਕ ਕਾਰਡ ਵੇਖਾਇਆ, ਤਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ
'ਕੱਲਾ ਕਾਰਡ ਸੀ, ਨਹੀਂ ਜੀ, ਇਸ ਉੱਤੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ
ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਘੁੰਮ ਕੇ
ਗੱਡੀ ਦਾ ਨੰਬਰ ਵੇਖ ਲਿਆ, (ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸੀ,
ਅਤੇ ਗੱਡੀ ਸੀ ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ), ਲਿਆਓ ਜੀ
ਐਨ ਓ ਸੀ (ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਮੰਗਣ ਲੱਗਾ)
ਆਪੇ ਹੀ ਕਹਿੰਦਾ 400 ਰੁਪਏ ਲੱਗਣਗੇ ਕਚਿਹਰੀ ਵਿੱਚ,
ਦੋ ਸੌਂ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਹੈ ਤਾਂ ਆ ਜਾਓ।
ਚੱਲੋ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀ ਪੈਸੇ ਦੇਣ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ
ਕੇਸ ਸੀ, ਕਹਿ ਕਹਾਂ ਕੇ 50 ਰੁਪਏ ਘੱਟ ਕੀਤੇ, ਮੇਰਾ
ਉੱਥੋਂ ਤੁਰਨ ਨੂੰ ਜੀਅ ਨਾ ਕਰੇ, ਸਾਲੇ ਆਪਣੇ ਕਮਾਏ ਹੋਏ
ਪੈਸੇ ਸਨ, ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਅਸੀਂ ਦਫ਼ਤਰ ਗਏ, ਪਰ ਮੀਂਹ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਵਾਪਿਸ ਆ
ਗਏ, ਕਿਉਕਿ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਿੱਜ ਗਏ ਸਾਂ, ਪਰ ਜੇਹੜਾ
ਸਨਮਾਨ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਦਾ ਤਾਂ ਕਹਿਣਾ
ਹੀ ਕੀ ਸੀ।
ਅਖੇ ਜੀ ਮੇਰਾ ਭਾਰਤ ਮਹਾਨ।

19 July, 2006

ਐ ਮੇਰੇ ਹਮਸਫ਼ਰ

ਐ ਮੇਰੇ ਹਮਸਫ਼ਰ

ਜਦੋਂ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਪਿਆਰ
ਤੈਨੂੰ ਕੀ ਕਹਾਂ ਕਿਧਰ ਗਿਆ ਮੇਰਾ ਕਰਾਰ

ਸੁੱਖ ਚੈਨ ਖੋ ਲਿਆ, ਝੱਲਾ ਬਣਾ ਛੱਡਿਆ,
ਲੈਕੇ ਇਕਰਾਰ, ਕਾਸਾ ਹੱਥ 'ਚ ਫੜਾ ਛੱਡਿਆ,
ਬਣ ਗਿਆ ਹੁਣ ਰੱਬ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਯਾਰ

ਵਹਾ ਲਿਆ ਕਿਨਾਰੇ ਤੋਂ, ਇੱਕ ਪੱਤੇ ਵਾਂਗ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ
ਜਾਪਦੀ ਦੀ ਮੰਜ਼ਲ, ਸਫ਼ਰ ਬਣਾ ਲਿਆ ਆਪਣੇ ਵਾਂਗ ਮੈਨੂੰ
ਤੁਰ ਪਏ ਕਦਮ ਤੇਰੇ ਪਿੱਛੇ, ਮੈਂ ਰੋਕਿਆ ਸੌਂ ਵਾਰ

ਗੁਲਾਬ ਜੇਹੀਏ ਕੰਡੇ ਦੀ ਬਣ ਗਈ ਏ ਪੀੜ ਨੀਂ
ਨੈਣਾ 'ਚ ਵਸਾ ਕੇ ਪਲਕਾਂ ਦੇ ਬੂਹੇ ਲਏ ਭੀੜ ਨੀਂ
ਭੁੱਲਿਆ ਸਾਨੂੰ ਜੱਗ, ਤੂੰ ਵੀ ਲਈ ਨਾ ਸਾਰ

ਤੈਨੂੰ ਮਿਲਣੇ ਦੀ ਕਿੰਨੀ ਏ ਉਡੀਕ ਨੀਂ
ਤੂੰ ਕੀ ਜਾਣੇ ਕਿਵੇਂ ਲੰਘੇ ਪਲ ਕਿਵੇ ਤਰੀਖ ਨੀਂ
ਤੜਪਦਾ ਦਿਲ ਮਿਲਣੇ ਨੂੰ ਲੋਚਦਾ ਵਾਰ ਵਾਰ

ਹਾਏ ਮੇਰੇ ਰੱਬਾ, ਛੇਤੀ ਲਿਆ ਓਹ ਟੈਮ ਓਏ,
ਕਦੋਂ ਹੋਣੇ ਦੀਦਾਰ ਸੋਹਣਿਆਂ ਦੇ, ਤਰਸੇ ਨੈਣ ਓਏ
ਇੱਕ ਤੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਮੰਗ ਡਾਢਿਆਂ, ਕਰੀਂ ਨਾ ਇਨਕਾਰ

ਮੈਂ ਨੀਂ ਕਹਿੰਦਾ, ਉਡੀਕਦਾ ਹਾਂ ਮੈਂ ਹੀ ਕੱਲਾ
ਤੜਪਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇਰਾ ਵੀ ਤਾਂ ਦਿਲ ਝੱਲਾ
ਢਲਦੀ ਕਿਰਨਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰੀਤ ਵੀ ਉਮੀਦ ਹੁੰਦੀ ਤਾਰ ਤਾਰ

***13 ਜੁਲਾਈ 2006 ਦੀ ਬੀਮਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਮਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ****

12 July, 2006

ਮੁੰਬਈ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ

ਮੁੰਬਈ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ


ਆਖਰ ਓਹਨਾਂ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਲੋਕਲ ਟਰੇਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ,
ਦਿਨ ਓਸੇਤਰਾਂ 11 ਜੁਲਾਈ ਰੱਖਿਆ, ਅੱਜ ਆਥਣ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ
ਮੁਤਾਬਕ 183 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ 700 ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਖਮੀ ਹਨ।

ਹੁਣ ਏਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਰਤਾ ਦੀ ਕਾਹਣੀ ਕਹਿਣ 'ਚ ਹਰਜ਼ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ,
ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਇਹ ਉਭਰਦੇ ਹੀ ਹਨ, ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ
ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਤ ਰਹੇ ਬੇਕਸੂਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਨਾਲ
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚਰਚਾ ਤਾਂ ਲਾਜ਼ਮੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਖੁਦਾ, ਰੱਬ,
ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਕਚਿਹਰੀ 'ਚ ਥਾਂ ਨੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ
ਲਸ਼ਕਰ-ਏ-ਤੋਇਬਾ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਨੇ
ਇਸ ਦੀ ਨਿੰਦਿਆ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਜੇ
ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਤਾ ਕੌਣ ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ??

ਪੂਨਾ-
ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਪਰਮੁੱਖ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ
ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਉੱਤੇ ਮਿੱਟੀ ਲਾਈ ਗਈ ਤਾਂ
ਪੂਨੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਭੰਨ ਤੋੜ ਕੀਤੀ ਸੀ
ਅਤੇ ਬੰਬੇ ਤਾਂ ਬੱਸਾਂ ਵਗੈਰਾ ਸਾੜ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ।
ਉਦੋਂ ਪੂਨੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਵਗੈਰਾ ਬੰਦ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ।

ਹੁਣ ਕੱਲ੍ਹ ਇਹ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ
ਉਹ ਦੁਕਾਨਾਂ ਬੰਦ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ
ਰੈੱਡ ਅਲਾਰਟ ਐਲਾਨਿਆ ਹੈ।

ਸੱਪ ਲੰਘਣ ਮਗਰੋਂ ਲਕੀਰ ਕੁੱਟਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ਼ ਹੈ ਹੁਣ ਤਾਂ,
ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਸਭ ਘਟਨਾਵਾਂ ਪਿੱਛੇ ਖੁਫ਼ੀਆਂ ਵਿਭਾਗ
ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਉੱਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਣੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
ਕਿ ਉਹ ਕਿੱਥੇ ਸੁੱਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਸਿੱਧੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਹ
ਹੀ ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਹਨ, ਭਾਵੇ ਮੈਂ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਲਗਾ ਰਿਹਾ
ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਕਿਓ ਨਹੀਂ ਰੋਕਿਆ, ਕਿਉਕਿ ਇਹ ਚੂਹੇ
ਬਿੱਲੀ ਦਾ ਖੇਡ (ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਖੁਫ਼ੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ)
ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੱਲਦਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਤਾਂ ਵੀ ਉਹਨਾਂ
ਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੀ ਇਹ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਖੁਫ਼ੀਆ ਤੰਤਰ 'ਚ ਹੋਰ ਵੀ ਜਾਨ ਫੂਕਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ
ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ
ਦੁਨਿਆਂ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈਆਂ
ਜਾਰੀ ਰੱਖਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ
ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਉਪਰੀ ਰੂਪ
ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਅਤੇ ਖੁਫ਼ੀਆਂ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ
ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ
ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ
ਮੀਡਿਆ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਇਹ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ
ਚੰਗੀ ਸਮਝਣ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਅਜੇਹੇ ਮੌਕੇ ਇੱਕਮੁੱਠ
ਰਹਿਣਾ ਕਿੰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।

ਰੱਬ ਸਭ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ
ਵਿੱਚ ਆਨੰਦ ਬਖਸ਼ੇ ਤਾਂ ਕਿ ਅਜੇ ਕਹਿਰ ਕਰਨ
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਜ਼ਾਲਮ ਕੁਝ ਤਾਂ ਸੋਚਣ।

ਰੱਬ ਰਾਖਾ

29 June, 2006

ਸ਼ਰੇਆਮ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ (ਇਜ਼ਰਾਈਲ)

ਸ਼ਰੇਆਮ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ?

ਆਹ ਵੇਖ ਲੋ ਇਜ਼ਰਾਈਲ, ਬਣਿਆ ਫਿਰਦਾ ਆਂ ਨਾ ਸਰਕਾਰੀ ਸਾਨ,
ਅਖੇ ਸਾਡਾ ਫੌਜੀ ਫੜ ਲਿਆ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਹੋਗੇ ਹੁਣ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ
ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਵਾੜੀ ਫਿਰਦਿਆਂ, ਵੈਸੇ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਹੜਾ ਆਪਣੀ
ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਧਰਤੀ ਫਿਲਸਤੀਨ ਦੀ ਹੀ ਹੈ।

ਅੱਜ ਤਾਂ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਦੀ ਹੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ
ਫੜ ਲਏ ਹਨ, ਫਿਲਸਤੀਨ ਦੀ 50 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜੜ੍ਹ ਕੱਢਣ
ਉੱਤੇ ਤੁਲੇ ਹੋਏ ਹਨ ਇਹ ਇਜਰਾਈਲੀ, ਕੋਈ ਬੋਲ ਵੀ ਨਹੀਂ
ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਲਾਡਲਾ ਪੁੱਤ ਹੈ, ਪਰ
ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਰੱਬ ਤੇ ਅੱਤ ਦਾ ਵੈਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਓਹਨਾਂ ਨੇ ਫੌਜੀ ਫੜਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਫੌਜ ਵਲੋਂ ਜੇਲਾਂ 'ਚ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ
ਬੱਚੇ ਛੱਡੇ ਜਾਣ, ਜੋ ਕਿ ਐਡੀ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਇਹ
ਤਾਂ ਹੈ ਵੀ ਗਲਤ ਗਲ।

ਇਸਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਬਿਗਾਨੀ ਸ਼ੈਹ ਤੇ ਮੁੱਛਾਂ ਮਨਾਉਣੀਆਂ,
ਰੱਬ ਦੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਨੂੰ ਦੇਰ ਭਾਵੇਂ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਹੁੰਦਾ ਖਰਾ
ਹੈ, ਇਸਕਰਕੇ ਐ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣੋਂ ਸਾਵਧਾਨ,
ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦੇਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਅਤੇ
ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਵਧਾਉਦੇ ਹੋ, ਅਤੇ ਫਿਲਸਤੀਨ ਅੱਤਵਾਦੀ
ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਓਹ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਲਈ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ,
ਪਰ ਪੂਰੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੰਡੇ ਨਾ ਬੀਜੋ।
ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਹੋ ਅੱਜ, ਪਰ ਡਰ ਮੰਨ
ਓਸ ਖੁਦਾ ਦਾ,

ਐ ਰੱਬਾ, ਤੇਰਾ ਹੀ ਆਸਰਾ ਹੈ, ਸਿਰਫ਼ ਇਨਸਾਫ਼ ਲਈ
ਹੀ ਪੁਕਾਰ ਹੈ।

22 May, 2006

ਉਦਾਸ ਜੇਹੇ ਦਿਨ

ਉਦਾਸ ਜੇਹੇ ਦਿਨ

ਨਿਗ੍ਹਾ ਬਦਲ ਗਈ ਜਹਾਂ ਦੀ
ਕਰਾਂ ਸਿਫ਼ਤ ਕੇਹੜੇ ਰਹਾਂ ਦੀ

ਵੇਖਿਆ ਮੈਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਤੋਂ ਕਿੰਨੇ ਸੜਦੇ ਨੇ ਲੋਕ
ਆਪ ਕਰਨਾ ਕੁਝ ਨੀਂ, ਇਲਜ਼ਾਮ ਦੂਜੇ 'ਤੇ ਧਰਦੇ ਨੇ ਲੋਕ

ਐ ਖੁਦਾ ਤੇਰੀ ਕੁਦਰਤ 'ਚ ਏਹ ਅਖਿਤਾਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਕਿਓ ਤੂੰ,
ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਹੀ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਨੀਂ ਕਰਦਾ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਕਿਓ?

*)ਰੱਬ ਮੇਰਾ ਤਾਂ ਤੂੰ, ਸਭ ਕੁਝ ਮੇਰਾ ਤੂੰ, ਥੋੜ੍ਹਾ ਏਤਬਾਰ ਕਰੀ
ਮੌਤ ਵਾਗੂੰ ਵਫ਼ਾ ਕਰੀਂ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਾਂਗ ਪਿਆਰ ਕਰੀਂ

17 May, 2006

ਚੱਕੀ ਝੋਵੇ ਕੋਈ ਖਾਵੇ ਕੋਈ (ਓਪਨ ਸੋਰਸ)

ਮੁਕਤ ਸਰੋਤ - ਕੇਹੜੀ ਚੱਕੀ ਝੋਵੇ ਅਤੇ ਕੇਹੜਾ ਖਾਵੇ

ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਰੁੱਖ ਕੀਤਾ ਹੈ ਮੁਕਤ ਸਰੋਤ
(ਓਪਨ ਸੋਰਸ) ਵੱਲ, ਜ਼ਰਾ ਝਲਕ ਪੰਨੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਵੇਖੋ।

ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਫਾਇਦਾ ਹੈ, ਇਸ
ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਤਾਂ ਸਿੱਧਾ ਹੀ ਮੈਂ ਦੱਸਦਾ ਹੈ, ਕੋਡ ਲਿਖੇ ਕੋਈ,
ਗਲਤੀਆਂ (ਬੱਗ) ਕੋਈ ਹਟਾਏ, ਸੋਧ ਕੋਈ ਕਰੇ, ਚਿੱਤਰ
ਕੋਈ ਬਣਾਏ, ਬਸ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਕੋਡ ਕੰਪਾਇਲ ਕਰਕੇ
ਬਾਈਨਰੀ ਫਾਇਲਾਂ ਬਣਾਈਆਂ, ਆਪਣੇ ਲੋਗੋ ਲਗਾਏ
ਅਤੇ ਚੱਲ ਮੇਰੇ ਭਾਈ ਵੇਚੋ, ਜਿੰਨੇ ਦਾ ਮਰਜ਼ੀ।
ਹੈ ਨਾ ਮੌਜ, ਨਾ ਹਿੰਗ ਲਗੇ ਨਾ ਫਟਕੜੀ, ਰੰਗ ਚੋਖਾ ਆਵੇ।

ਨਾ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਡਿੰਗ ਦੇ ਪੈਸੇ ਦੇਣੇ ਹਨ, ਨਾ ਟੈਸਟਿੰਗ
ਦੇ, ਜੇ ਕੋਈ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਲੋੜ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬੰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਕਰਵਾ
ਲਵੋ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਠੀਕ ਹੈ, ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਵੇਚਣ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਆਉਣ
ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਜੇਬ 'ਚ।
ਵਾਹ ਕੇਡੀ ਮੌਜ ਹੈ

ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਚੰਗੇ ਮੁੱਦੇ ਵੀ ਹਨ, ਓਪਨ ਸੋਰਸ ਲਈ,
ਪਰ ਓਪਰਲੀ ਸਥਿਤੀ ਤਾਂ ਆਹ ਹੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ।

ਮਟਰੋਲਾ
http://opensource.motorola.com/
ਡੈੱਲ
http://linux.dell.com/
ਗੁਗਲ
http://code.google.com/
ਨੋਕੀਆ
http://opensource.nokia.com/
ਓਰੇਕਲ
http://www.oracle.com/technology/community/opensource_projects.html
ਆਈ ਬੀ ਐਮ
http://www-128.ibm.com/developerworks/opensource/
ਐਚ ਪੀ
http://opensource.hp.com/
ਐਸ ਜੀ ਆਈ
http://oss.sgi.com/
ਸਨ
http://www.sunsource.net/
ਓਪੇਰਾ
http://www.Opera.com/

27 April, 2006

ਹੁਣ ਕੰਪਿਊਟਰ ਪੰਜਾਬੀ 'ਚ ਸਿੱਧਾ ਸੀਡੀ ਤੋਂ ਚਲਾਓ ਜੀ...

ਅੱਜ 27 ਅਪਰੈਲ 2006 ਨੂੰ ਮੈਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਲਾਈਵ ਸੀਡੀ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ
ਸਮੇਂ ਦਿਲੋਂ ਐਨੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਦੱਸ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਹਾਂ।
ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਉੱਤੇ ਬਿਨਾਂ ਇੰਸਟਾਲ ਕੀਤੇ ਸਿੱਧੀ
ਸੀਡੀ ਪਾਓ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਚਲਾਓ।

ਆਹ ਕੰਮ ਨੂੰ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਅਤੇ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਜਤਨਾਂ ਨਾਲ
ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਸਾਲ 2004 ਦੇ ਅਪਰੈਲ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦਿਨ
ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 'ਚ ਸਾਇੰਸ ਮੇਲਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਦੇਸ਼
ਕਾਲਜ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੋਣ ਨਾਤੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਜਾਣ ਦਾ ਪਰੋਗਰਾਮ
ਬਣਾਇਆ ਸੀ, ਲਗਾਤਾਰ 20 ਘੰਟੇ ਬਹਿ ਕੇ ਅਸੀਂ ਲਾਇਵ ਸੀਡੀ
ਨਾ ਬਣਾ ਸਕੇ, ਆਖਰ ਉੱਤੇ ਆ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਫੋਂਟ ਸਹੀਂ ਨਹੀਂ ਸਨ
ਚੱਲਦੇ, ਪਰ ਆਖਰ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਸਾਡਾ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ
ਅੱਜ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਮੇਹਨਤ ਸਦਕਾ ਅਸੀਂ
ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਵਾਉਣ ਯੋਗ ਹੋ
ਗਏ ਹਾਂ।

ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ
http://prdownloads.sourceforge.net/punlinux/Punjabi-gnome.iso?download

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਡਾਊਨਲੋਡ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ
ਸਾਨੂੰ ਈ-ਮੇਲ ਕਰ ਦਿਓ:
punlinux @ yahoo . com
ਅਸੀਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੇਹਨਤ ਕਰਾਗੇਂ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੀਡੀ ਪੁਚਾ
ਸਕੀਏ। (ਜੇਕਰ ਕਦੇ ਮੋਗਾ ਗੇੜਾ ਵਜੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਟਿਕਾਣੇ
ਤੋਂ ਸੀਡੀ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਿਓ 093163260000
ਮੋਬਾਇਲ ਉੱਤੇ ਹੈਰੀ ਹੋਵੇਗਾ।)

ਸਾਨੂੰ ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ
ਏਹ ਸੀਡੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ, ਸਾਡੀਆਂ
ਗਲਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਸਕੋ।

ਆਖਰ 'ਚ ਏਹ ਜਤਨ ਲਈ ਪੂਰੀ ਪਨਲੀਨਕਸ ਟੀਮ
ਵਲੋਂ ਮੈਂ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹੋਰਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ
ਅਤੇ ਸਭ ਵਲੋਂ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਉਮੈਦ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ।

ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਉੱਤੇ ਬੜੇ ਮਾਣ ਨਾਲ
ਆਲਮ

24 April, 2006

ਪੰਜਾਬੀ (ਸਰਦਾਰ) ਹਰੇਕ ਥਾਂ ਮਿਲਦੇ ਆਂ...

ਗੱਲ ਏਦਾਂ ਹੋਈ ਕਿ ਮੈਂ ਅਤੇ ਜਸਵਿੰਦਰ ਫੂਲੇਵਾਲਾ ਬੇਮਕਸਦ ਹੀ
ਪੂਨੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਤੁਰੇ ਗਏ ਤੁਰੇ ਗਏ, ਪਹਿਲਾਂ
ਫੌਜੀ ਛਾਉਣੀਆਂ ਆਈਆਂ, ਉੱਥੇ ਸਰਦਾਰ ਸਨ, ਪਰੇਡ ਕਰਦੇ
ਫਿਰਦੇ, ਫੇਰ ਸੁੰਨੇ ਜੇਹੇ ਪਿੰਡ ਆ ਗਏ, ਤਰਕਾਲਾਂ ਢਲ ਰਹੀਆਂ
ਸਨ, ਪੰਛੀਆਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਸੋਹਣੇ ਦਰਖਤਾਂ ਦੀ
ਛਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਸ਼ੈਹਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਬੋਹੜਾਂ ਹੇਠ
ਦੀ ਸੜਕ ਲੰਘਦੀ ਹੋਵੇ। ਸਾਹਮਣੇ ਪਹਾੜ ਵੀ ਸਨ, ਸੂਰਜ
ਛੇਤੀ ਹੀ ਓਸ ਦੇ ਓਹਲੇ ਛਿਪਦਾ ਜਾਪਿਆ, ਪਰ ਸਾਡਾ
ਸਫ਼ਰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਨੂੰ ਦਿਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰ ਰਿਹਾ,
ਮੋਟਰ ਸਾਇਕਲ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ
ਆਵਾਜ਼ ਸਾਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚ ਰਹੀ ਸੀ।

ਸਾਰੇ ਰਾਹ ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਟਰੱਕ ਟੱਕਰੇ, ਕਿਤੇ ਗੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਕੋਈ
ਵਿਰਲੀ ਹੀ ਕਾਰ ਸੀ, ਆਮ ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਲੋਕ ਸਨ।
ਹਾਲਤ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਸੰਤੋਸ਼ ਕਰਨ ਯੋਗ
ਸੀ। ਛੋਟੇ ਸ਼ੈਹਰ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਸ਼ੈਹਰਾਂ ਵਾਂਗ
ਪੱਛਮੀ ਸਭਿਅਤਾ ਅਤੇ ਪੂਨੇ ਵਰਗੇ ਮਹਾਂਨਗਰਾਂ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ
ਦੂਰ ਵੱਸਦੇ ਹਨ।

ਹੁਣ ਮੈਂ ਮੀਟਰ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਸ਼ੈਹਰ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 29
ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਾਂ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਮਕਸਦ 60 ਕਿਲੋਮੀਟਰ
ਜਾਣਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਕਰੀਬ 1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਾਂ,
ਪਹਾੜ ਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਆਏ ਸਾਂ, ਰਾਹ ਕਾਫ਼ੀ
ਪੱਧਰਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਹੀ ਚੜ੍ਹਾਈਆਂ-ਉਚਾਈਆਂ ਹੀ
ਸਨ।

ਅੱਗੇ ਮੋੜ ਆ ਗਿਆ, ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਵਾਪਿਸ
ਚੱਲਦੇ ਹਾਂ, ਬੱਸ ਮੋਟਰ ਸੈਂਕਲ ਨੂੰ ਮੋੜਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਏ ਕਿ
ਟੈਲੀਫੋਨ ਟਾਵਰ ਹੇਠ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਮੂੰਹ ਧੋਂਈ ਜਾਂਦੇ ਸਨ,
ਚੱਲੋ ਅਸੀਂ ਹੱਥ ਚੱਕ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਓਹਨਾਂ ਵੀ, ਤੁਰ ਪਏ ਓਹਨਾਂ
ਵੱਲ, ਹੱਥ ਮਿਲਾਇਆ, ਗੱਲਾਂ ਬਾਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਮਾਨਸਾ
ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦਾ ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਮਾਰਿਆ ਜੱਟ ਸੀ, ਓਸ
ਨੂੰ ਆਈਡੀਆ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਭਰਤੀ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਟਾਵਰ
ਉੱਤੇ ਨੌਕਰੀ ਲਈ, ਹੁਣ ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਇਸ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ
ਆ ਬੈਠਾ ਸੀ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵੀ ਨਾਲ ਸੀ, ਪਰ ਓਹ
ਮਿਲ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ ਸੀ।
ਚੱਲੋ ਖ਼ੈਰ ਸਾਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਹੋਈ ਕਿ ਓਸ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਸਾਨੂੰ
ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਓਸ ਦੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਮੋਗੇ ਦੇ ਬੰਦੇ
ਓਸ ਕੋਲ ਮਿਲਣ ਆਉਣ ਕਰਕੇ ਹੋਈ, ਬਾਕੀ ਰਹੀਂ
ਗੱਲ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਹਰ ਥਾਂ ਮਿਲਣ ਦੀ ਓਹ ਤਾਂ
ਅਸੀਂ ਅੱਖੀਂ ਡਿੱਠਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸੇ ਵੀ
ਕੰਮ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ ਹੈ, ਮੰਗ ਕੇ ਖਾਣ ਨਾਲੋਂ
ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੇਹਨਤ ਕਰਨਾ ਮਾੜਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ ਹੈ।
ਬੱਸ ਏਹ ਕਰਕੇ ਇਹ ਦੁਨਿਆਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ
ਮੇਹਨਤ ਕਰਦੇ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ, ਭਾਵੇਂ ਓਹ ਪੰਜਾਬ
ਦੇ ਪਿੰਡ ਹੋਣ, ਜਾਂ ਅਮਰੀਕਾ, ਕੈਨੇਡਾ ਜਾਂ ਭਾਵੇਂ
ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਉਜਾੜ ਜਿਹੇ ਜੰਗਲ 'ਚ ਆਈਡੀਆ
ਦਾ ਟਾਵਰ ਹੋਵੇ

ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵੱਖਰੀ...

18 April, 2006

ਸੋਹਣੇ ਸੋਹਣੇ ਜਾਪਦੇ ਦਿਨ ਰਾਤ ਹੁਣ...

ਪਤਾ ਨੀਂ ਕਿਵੇਂ ਉੱਡਣ ਲੱਗਾ ਹਵਾਵਾਂ 'ਚ,
ਦੂਰ ਕਿਵੇਂ ਸਾਗਰ ਦੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ 'ਚ,
ਗੁੰਮ ਨਾ ਜਾਵਾਂ ਕਿਤੇ ਤੇਰੀਆਂ ਅਦਾਵਾਂ 'ਚ
ਰੁਲ ਨਾ ਜਾਵਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਵੀਆਂ ਰਾਹਵਾਂ 'ਚ

ਕਿਵੇਂ ਗੁਆਚ ਗਿਆ ਮੈਂ, ਇਹ ਤਾਂ ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਪਰ ਹੋ ਗਿਆ ਏਹ,
ਕੁਝ ਤਾਂ ਹੋ ਗਿਆ, ਆਨੰਦ ਹੀ ਆਨੰਦ ਦੁਨਿਆਂ ਭਰ 'ਚ, ਹਰ ਪਾਸੇ
ਬਹਾਰ ਹੀ ਬਹਾਰ ਨਜ਼ਰ ਆਉਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਕੁਝ ਚੰਗਾ ਹੀ ਚੰਗਾ
ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਵੀ ਤਾਂ ਬੁਰਾ ਨੀਂ,

ਕੁਝ ਤਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਓ, ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਏਦਾਂ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ, ਅਚਾਨਕ?
ਏਹ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ, ਕਿਓ ਹੋ ਗਿਆ?

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲ ਮੇਰੇ ਜ਼ਿਹਨ 'ਚ ਘੁੰਮਦੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।

10 April, 2006

ਆਖਰ ਕਦੇ ਤਾਂ ਪਈ ਕਦਰ

ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਨਾ?
ਨਹੀਂ ਜੀ
ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਸ਼ਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ?
ਨਹੀਂ ਜੀ
ਏਹ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਿਆਂ ਵਰ੍ਹੇ ਬੀਤ ਗਏ ਆਖਰ, ਪਰ ਹੁਣ
ਆਕੇ ਇਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਤਾਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ
ਇਸ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਕਦਰ ਪਾਈ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਨਾ
ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਗਿਣਿਆ ਹੀ ਨੀਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਤਾ ਨੀਂ
ਇਸ ਕੈਹਰ ਦੇ ਦਰਿਆ ਨੇ ਪਤਾ ਨੀਂ ਕਦੋਂ ਮੁੱਕਣਾ ਏ

ਏਹ 'ਕੱਲਾ ਨੀਂ, ਹੋਰ ਵੀ ਨਸ਼ਿਆ ਦਾ ਕੈਹਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਉੱਤੇ
ਟੁੱਟ ਕੇ ਪਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋੜ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਵਾਨੀ, ਡੌਲਿਆਂ ਦਾ ਜ਼ੋਰ,
ਹਿੱਕਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਣ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਦੁਨਿਆਂ
ਜਾਣਦੀ ਹੈ।

04 April, 2006

ਫਰਾਂਸ 'ਚ ਹੜਤਾਲ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ

ਕਿੰਨੇ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸੁਣਦੇ ਆਏ ਹਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ
'ਚ ਹੜਤਾਲ ਹੋ ਗਈ, ਓਸ ਸਰਕਾਰੀ ਬੈਂਕ ਨੇ ਹੜਤਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ,
ਇਸ ਅਦਾਰੇ ਦੀ ਹੜਤਾਲ ਹੋ ਗਈ, ਪਰ ਕਦੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ
ਵਿੱਚ ਹੜਤਾਲ ਹੋਈ ਹੋਵੇ ਏਹ ਤਾਂ ਅਜੀਬ ਜੇਹਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ,
ਪਰ ਫਰਾਂਸ 'ਚ ਹੜਤਾਲ ਫੇਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਮੇਰਾ ਮਤਲਬ ਕਿ
ਇੱਕ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਗੱਲ਼ ਸੁਣੀ ਸੀ, ਮਜ਼ਦੂਰ ਯੂਨੀਅਨਾਂ ਅਤੇ
ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ, ਹੋਈ ਹੈ ਕਾਨੂੰਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਣਾਇਆ
ਕਿ 26 ਸਾਲ ਤੱਕ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੌਰਾਨ
ਕੱਚਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਫੇਰ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਪੱਕਾ
ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਹੁਣ ਇਹ ਤਾਂ ਸਾਫ਼ ਹੀ ਦਿਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੱਚੇ ਰੱਖੇ
ਬੰਦਾ ਦਾ ਕੀ ਹਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿੰਨਾਂ ਚਿਰ ਕੱਚਾ ਹੈ,
ਨਾ ਕੋਈ ਸਹੂਲਤ, ਨਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕੁਝ, ਸਭ ਕੁਝ
ਰੱਬ ਆਸਰੇ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵੱਧ ਤਾਂ ਕਿ
ਕਿਤੇ ਕੱਢ ਹੀ ਨਾ ਦੇਣ (ਚਮਚਾਗਿਰੀ), ਜੇ ਕਿਸੇ
ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਭਾਰਤ 'ਚ ਆ ਕੇ ਵੇਖ ਲੋ ਆਪੇ
ਪਤਾ ਲੱਗ ਜੂਗਾ ਕਿ ਕਿੰਨਾ ਦੁੱਖ ਏ ਕੱਚੀ ਨੌਕਰੀ ਦਾ।

ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ, ਪਤਾ ਨੀਂ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹੋਇਆ
ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਪੁੱਠੇ ਸਿੱਧੇ ਕਾਨੂੰਨ ਸੋਚਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਉੱਤੇ ਹੀ
ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਉਣ ਤੁਰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਅੱਗੇ ਧਾਰਮਿਕ ਚਿੰਨ੍ਹਾਂ
ਉੱਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਮਸਲਾ ਠੰਡਾ ਨੀਂ ਹੋਇਆ,
ਹੁਣ ਨਵਾਂ ਚੱਕ ਲਿਆ, ਸ਼ੈਦ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਾਲੀ ਗਰਮੀ
ਅਜੇ ਮੱਠੀ ਨੀਂ ਪਈ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਖੂਨ 'ਚ।

ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੇ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ
ਪੀੜ੍ਹੀ ਆਪਣੇ
-ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ
ਕਰਨਾ ਏ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ,
ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਨੌਜਵਾਨ ਨਾਮਾਇਦਿਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਕੇ
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨੂੰ ਥਾਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ
-ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਸਾੜ-ਫੂਕ ਤੋਂ ਬੱਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ
ਕਿ ਪਿਛਲੀ ਹੜਤਾਲ ਸਮੇਂ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਪਰ ਅੰਤਮ ਗੱਲ਼ ਹੈ ਕਿ ਹੜਤਾਲ ਹੱਕਾਂ ਖਾਤਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ,
ਪਰ ਏਹ ਆਪਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਹੀ
ਪੈਸੇ ਦਾ, ਸਮੇਂ ਦਾ, ਸੋ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਖਿਆਲ
ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨੁਕਸਾਨ ਤੱਕ ਗੱਲ਼ ਹੀ ਅੱਪੜਨ ਨਾ
ਦੇਣ।

ਬਾਕੀ ਵਈਂ ਰੱਬ ਤਾਂ ਰਾਖਾ ਹੈ ਹੀ ਆਪਣੀ ਕੁਦਰਤ ਦਾ...

ਲਿਖਤੁਮ
ਆਲਮ

20 March, 2006

ਮੇਰਾ ਰਹਿਨੁਮਾ ਛੱਡ ਚੱਲਿਆ 'ਕੱਲਾ ਮੈਨੂੰ...ਅਲਵਿਦਾ ਅਲਵਿਦ

ਤੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕਦੇ ਮਹਿਸੂਸ ਨੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਕੋਈ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵੀ ਹੈ, ਗੱਲ਼ਾਂ ਕਰਦਿਆਂ
ਸੁਣਦਿਆਂ ਕਿੰਨਾਂ ਸਫ਼ਰ ਕੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਬੱਸ,
ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵਿਛੜ ਜਾਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਉਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ
ਕੀ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ (ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਵਿਛੜਨ ਬਾਅਦ ਹੀ ਅਹਿਸਾਸ
ਹੁੰਦਾ ਹੈ।)

ਬਸ ਏਦਾਂ ਹੀ ਕੁਝ ਹੋਇਆ ਜਦ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਰਾ ਵੈਂਗ ਨੇ ਐਲਾਨ
ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਰੈੱਡ ਹੈੱਟ ਛੱਡ ਕੇ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਰੈੱਡ ਹੈੱਟ ਦੇ ਬਿਆਨ
ਕਰਤਾ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਏਹ ਗੱਲ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਦੀ
ਨਜ਼ਰ ਆਈ ਹੈ।

ਖ਼ੈਰ ਤੁਰਦੇ ਕਦਮ ਅਤੇ ਵਹਿੰਦੇ ਦਰਿਆ ਕਦੇ ਰੁਕੇ ਆਂ, ਨਾ ਹੱਸਣ ਨਾਲ,
ਨਾ ਰੋਣ ਨਾਲ, ਗੱਲਾਂ ਨਾਲ, ਨਾ ਹੌਕਿਆਂ ਨਾਲ,
'ਤੁਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਜਿੰਦਗੀ, ਰੁੱਕਣਾ ਥੰਮਣਾ ਮੌਤ ਸਮਾਨ'
ਤੁਰ ਜਾਣਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਤੁਰ ਗਈ ਹੈ।

ਇੱਕ ਹੋਰ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਚੱਲਿਆ ਹਾਂ

21 February, 2006

ਆਪਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਹੇਠ ਸੋਟਾ ਤਾਂ ਫੇਰ ਪਹਿਲਾਂ

ਅੱਜ ਮੈਂ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਹੀ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਹਾਂ,

ਹੋਇਆ ਏਦਾਂ ਕਿ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੋੜੇ ਨੂੰ
ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਸੁਣਨ-ਸਣਾਉਣ ਦੀ। ਬੰਦੇ ਨੇ
ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਘਰਵਾਲੀ
ਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਘੱਟ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨੇ
ਕਿਹਾ, "ਪਹਿਲਾਂ 40 ਫੁੱਟ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਪੁੱਛੋ, ਫੇਰ 30 ਫੁੱਟ ਤੋਂ, ਫੇਰ
ਕੋਈ ਸਵਾਲ 10 ਫੁੱਟ ਤੋਂ ,ਏਦਾਂ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਦੇ
ਰਹੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਜਵਾਬ ਨੀਂ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ।"

ਬੰਦਾ ਹੁਣ ਘਰ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਥਣੇ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ
ਘਰਵਾਲੀ ਨੂੰ ਬਰਾਂਡੇ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ
ਪੁੱਛਿਆ, "ਭਾਗਵਾਨੇ ਅੱਜ ਕੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਖਾਣ ਲਈ?"
ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨੀਂ
ਹੁਣ ਬੰਦਾ ਬਰਾਂਡੇ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ
ਪੁੱਛਿਆ, " ਭਾਗਵਾਨੇ ਅੱਜ ਕੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਖਾਣ ਲਈ?"
ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨੀਂ
ਗੱਲ਼ ਕੀ, ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਉਹ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਬਿਲਕੁੱਲ
ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੁੱਛਿਆ, "ਭਾਗਵਾਨੇ ਅੱਜ ਕੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ
ਖਾਣ ਲਈ?"
ਤਾਂ ਘਰਵਾਲੀ ਅੱਗਿਓ ਬੋਲੀ, "ਅੱਗੇ ਤੁਹਾਨੂੰ 15 ਵਾਰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ
ਪਨੀਰ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਬਣਾਈ ਹੈ, ਜੇ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦਾਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹਾਂ।"

ਸਬਕ - ਆਪਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਥੱਲੇ ਸੋਟਾ ਫੇਰਨ ਤੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਪਰਹੇਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ।

17 February, 2006

ਚੋਂਦਾ ਖੂਨ ਜ਼ਮੀਰ ਦਾ...

ਆਖਰ ਕਰਦਾ ਮੈਂ...
ਏਸ ਜ਼ਾਲਮ ਦੁਨਿਆਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਤਹੱਈਆ ਕੀਤਾ
ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਦਿਲ 'ਚੋਂ ਹੁਣ ਰਹੀ-ਸਹੀ ਮੁਹੱਬਤ ਚੋਂਹ ਰਹੀਂ ਹੈ...

ਨਹੀਂ ਮੇਰਾ ਦੋਸ਼ ਨੀਂ, ਨਹੀਂ ਨਹੀਂ ਮੇਰਾ ਕੋਈ ਦੋਸ਼ ਨੀਂ...

12 February, 2006

ਅਨੁਵਾਦਕ - ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਇੱਕ ਸਫ਼ਰ

ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਦਫ਼ਤਰੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ, ਤਕਨੀਕੀ ਅਨੁਵਾਦ
(ਟੈਕਨੀਕਲ ਟਰਾਂਸਲੇਟਰ) ਤੋਂ ਫਾਰਗ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ, ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਦੀ ਸ਼ਾਮ
ਕਾਫ਼ੀ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਭਰੀ ਸੀ, ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਸੀ, ਉਦਾਸੀ ਸੀ ਚੇਹਰੇ ਉੱਤੇ,
ਉਸ ਸਫ਼ਰ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਡੇਢ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਿਜਕ ਦੇਈ
ਰੱਖਿਆ।

ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਪਤਾ ਹੀ ਨੀਂ ਕਿ ਇਹ ਸਮਾਂ ਕਿਵੇਂ ਗੁਜ਼ਰ ਗਿਆ, ਕਿਤੇ
ਕਿਤੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖੰਭ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੱਲ੍ਹ
ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਾਂ, ਅਤੇ ਐਵੇਂ ਕਾਹਲੀ
ਕਾਹਲੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਰਕੇ ਲੀਨਕਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਕਰ
ਦਾ ਹੀ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਫੜ ਲਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਅੱਜ ਰੈੱਡ ਹੈੱਡ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਨੂੰ
ਲੱਗਭਗ ਦੋ ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ?

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਬਕ ਸਿੱਖੇ ਹਨ, ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਸਮੇਂ
ਦੌਰਾਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਲੱਚਕਤਾ, ਸਮੇਂ ਦੀ ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ,
ਜਦੋਂ ਕੰਮ ਹੈ ਤਾਂ ਡੱਟ ਕੇ ਕਰੋ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਮਰਜ਼ੀ ਹੈ, ਰਿਪੋਰਟ ਜਦੋਂ ਦੇਣੀ ਹੈ ਤਾਂ
ਦਿਓ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਗੱਲ਼ ਨੀਂ ਐਡੀਂ, ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ ਤੁਸੀਂ
ਤਾਂ ਜਤਨ ਕੀਤਾ ਨਾ, ਬਸ ਬਹੁਤ ਹੈ ਐਨਾ ਹੀ, ਹੋਰ ਚਿੰਤਾ ਨੀਂ ਕਰਨੀ,
ਸਹੀਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਕੀ
ਸੋਚਦੇ ਹੋ, ਕੀ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ? ਏਦਾਂ ਦਾ ਨਿੱਘਾ ਪਿਆਰ, ਸੋਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ
ਕਿ ਮੈਂ ਜੋ ਨਾ ਕਰਨ ਜੋਕਰਾ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਕਰ ਗਿਆ, ਕੁਝ ਹੌਸਲਾ ਵਧਿਆ ਅਤੇ
ਮੇਰੇ ਸੁਭਾਅ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਕੁਝ ਬਦਲਿਆ, ਸਹਿਨਸ਼ੀਲ ਬਣਿਆ, ਉਡੀਕ ਕਰਨ
ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਗਈ, ਸਹੀਂ ਕੰਮ ਕਰਨੇ ਸਿੱਖੇ (ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਚੰਗਾ
ਨਾ ਹੀ ਲੱਗੇ), ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਸਮੱਰਥਾ ਆਈ। ਸਚਮੁੱਚ ਹੀ ਇਸ ਟੀਮ
ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਮੇਰੀ ਜਿੰਦਗੀ 'ਚ ਇੱਕ ਇਨਕਲਾਬ ਹੀ ਸੀ, ਅੱਜ ਜਿਸ ਮੁਕਾਮ
ਨੂੰ ਮੈਂ ਛੁਹਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਉਹ ਇਸ ਟੀਮ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਸ
ਟੀਮ ਨੂੰ ਅਗਵਾਈ ਦੇਵੇ ਵਾਲੇ ਕਰਕੇ ਹੈ।

ਧੰਨਵਾਦ ਐ ਟੀਮ, ਲੱਖ ਵਾਰ ਧੰਨਵਾਦ

ਅਲਵਿਦਾ ਅੱਜ ਤੈਨੂੰ ਕਹਿ ਚੱਲਿਆ,
ਪ੍ਰੀਤ ਨਵੇਂ ਸਫ਼ਰ ਦੇ ਹਾਰ ਪੈ ਚੱਲਿਆ,
ਹਰਦਮ ਤੈਨੂੰ ਦਿਲ 'ਚ ਰੱਖਾਗਾਂ ਮੈਂ
ਤੇਰੀ ਫ਼ਰਾਖ ਦਿਲੀ ਸਭ ਨੂੰ ਦੱਸਾਗਾਂ ਮੈਂ
ਚੱਲ ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਵਿਛੜਨਾ ਦਾ
ਬਸ ਇੱਕ ਵਾਅਦਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਫੇਰ ਮਿਲਣ ਦਾ
ਅਲਵਿਦਾ ਅਲਵਿਦਾ .....

01 February, 2006

ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀ ਸੋਚ ਦਾ ਫ਼ਰਕ...

ਅੱਜ ਮੈਂ ਉਹੀ ਮਸਲਾ ਲੈਕੇ ਆਇਆ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਅਤੇ
ਮੇਰੇ ਬਾਪੂ/ਬੇਬੇ ਜੀ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿੱਤ ਦੋ ਚਾਰ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ
ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਾਲੇ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਗੱਲ਼ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀ ਸੋਚ ਦਾ ਹੈ, ਕਿੰਨਾ ਫ਼ਰਕ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਿਧਰ ਨੂੰ ਤੁਰ ਪੈਂਦੇ ਹਨ,
ਲੋਕ, ਇਸ ਪਾੜ੍ਹੇ ਨੂੰ ਨਬੇੜਨਾ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੀ ਵੱਸ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ
ਇਸ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਵੇਖਾਉਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ...

ਘਿਓ ਦੇ ਬਾਲ ਦੀਵੇ...

31 ਜਨਵਰੀ 2006 ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਟੱਬਰ ਲਈ ਬੜੇ ਹੀ ਮਾਣ ਵਾਲਾ ਦਿਨ ਸੀ,
ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਸਾਡੇ ਬਾਪੂ ਜੀ ਸਰਦਾਰ ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਰਾੜ
ਆਪਣੀ 34 ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਧਿਆਪਨ ਸੇਵਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅੱਜ
ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦ ਕਹਿ ਕੇ ਘਰ ਵਾਪਿਸ ਆ ਗਏ ਹਨ।
















ਹੁਣ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਨਵੇਂ

30 January, 2006

ਪਿੰਡ 'ਚ ਵਿਆਹ

ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਿੰਡ ਰਾਏ ਕੇ (ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ) ਵਿਖੇ ਜਾਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ,
ਮੌਕਾ ਕਿ ਮਾਮੇ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਵਿਆਹ। ਪਿੰਡ 'ਚ ਵਿਆਹ ਵੇਖਣ ਲਈ ਜਾਣ ਦਾ
ਮੌਕਾ ਸਾਨੂੰ ਬੜੇ ਚਿਰਾਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲਿਆ ਹੈ

27 January, 2006

ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਠੰਡ ਵਿੱਚ ਫੇਰ ਫੇਰੀ

ਕੱਲ੍ਹ 26 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਦੁਪੈਹਰ ਨੂੰ ਮੈਂ ਫੇਰ ਘਰ ਲਈ ਵਾਪਸੀ ਸਫ਼ਰ ਆਰੰਭਿਆ।
ਪੂਨੇ ਦੀ ਖਿੜੀ ਧੁੱਪ ਵੇਖ ਕੇ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਮੌਸਮ ਮੈਨੂੰ ਉੱਥੇ
ਜਾ ਕੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਮੈਂ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਇਸਕਰਕੇ ਭਾਰੀ ਭਰਕਮ ਕੋਟ ਅਤੇ ਲੋਈ
ਲੈ ਹੀ ਲਈ, ਭਾਵੇ ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਲੋਈ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਮੁਨਕਰ ਸੀ।

ਸਫ਼ਰ ਦੌਰਾਨ ਤਾਂ ਮੌਸਮ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਹੀ ਰਿਹਾ, ਹੁਣ ਅੱਗੇ ਜਦੋਂ ਬੱਸ ਸਟੈਂਡ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ
ਰੋਡਵੇਜ਼ ਦੀ ਬੱਸ ਫੜੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਘਰੇ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਹਲੀ ਠੰਡ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਮੈਂ 5
ਵਜੇ ਅੱਪੜਾਗਾਂ ਅਤੇ ਕੋਟ ਦੇ ਬਟਨ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਬਹਿ ਗਿਆ ਇੰਜਣ ਦੇ ਕੋਲ ਵਾਲੀ
ਸੀਟ ਉੱਤੇ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਬੱਸ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਿਹਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਡਰੈਵਰ ਬਹੁਤ ਹੀ
ਹੌਲੀ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਹੱਡ ਚੀਰਵੀ ਠੰਡ ਨੇ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ
ਇਹ ਮੇਰੀ ਗਲਤਫਿਹਮੀ ਸੀ ਕਿ "ਠੰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ", ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਕੋਟ ਦੀ ਜ਼ਿਪ
ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਫੇਰ ਮੈਨੂੰ ਝੋਲੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲੋਈ ਵੀ ਕੱਢਣੀ ਪਈ, ਫੇਰ ਇੰਜਣ ਕੋਲ
ਵੀ ਨਿੱਘ ਨਾ ਰਿਹਾ, ਬਸ ਹੁਣ ਪੈਰ ਗੜੇ 'ਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਕੋਟ, ਲੋਈ
ਵੀ ਬੇਕਾਰ ਜਾਪ ਰਹੇ ਸਨ, ਹਵਾ ਪਤਾ ਨੀਂ ਕਿੱਥੋਂ ਦੀ ਮੇਰੇ ਜਿਸਮ ਨੂੰ ਠਾਰ
ਰਹੀ ਸੀ, ਕਦੇ ਸਿਰ ਢੱਕਦਾ ਸੀ ਕੋਈ ਨਾਲ, ਕਦੇ ਪੈਰ, ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ
ਬੇਕਾਰ ਸੀ, ਉਸ ਠੰਡ ਦੀ ਪਰਬਲਤਾ ਅੱਗੇ। ਨੱਕ 'ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਵੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ,
ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਲਈ ਹੱਥ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰ ਰਹੇ। ਸਫ਼ਰ ਇੰਨਾ
ਦਰਦਨਾਕ ਸੀ ਕਿ ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਉਮੀਦ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਿਹਾ ਕਿ ਏਦਾਂ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਟੱਪ ਕੇ
ਧੁੰਦ ਦੇ ਵਾਵਰੋਲਾ ਆਉਦੇ ਰਹੇ, ਡਰੈਵਰ ਪਤਾ ਨੀਂ ਕਿਵੇਂ ਬੱਸ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਆਖਰ
ਚਾਰ ਵਜੇ ਮੈਨੂੰ ਮੋਗੇ ਆ ਲਾਹਿਆ ਅਤੇ ਮੈਂ ਫਰਿੱਜ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਸੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹ
ਲਿਆ। ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਵੀ ਡਰਦੇ ਜਾਪੇ, ਬੁੱਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਫ਼ਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਜੁੜਦੇ, ਸਿਰਫ਼ ਕੰਬ ਰਹੇ ਸਨ, ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬੁੱਕਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਵੱਜ ਰਹੀਂ|

ਖ਼ੈਰ ਘਰੇ ਜਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੜਕਾਇਆ ਅਤੇ ਬਾਪੂ ਜੀ ਨੇ ਜੀ ਆਇਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ।
ਅੰਮੀਂ ਨੇ ਚਾਹ ਧਰੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਏਹ ਪੁੱਤਰ ਨੇ 5 ਵਜੇ ਨੀਂ, ਬਲਕਿ
4 ਵਜੇ ਹੀ ਆ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਘਰ ਆਕੇ ਰਜਾਈ ਵਿੱਚ ਲੁੱਕ ਕੇ ਮੈਂ ਇਸ ਕੈਹਰ ਦੀ ਠੰਡ
ਤੋਂ ਮਸਾਂ ਖੈਹਰਾ ਛੁਡਾਇਆ। ਮਾਘ ਦੀ ਠੰਡ ਨੇ ਤਾਂ ਹੱਡ ਕੜਕਾ ਦਿੱਤੇ। ਰਾਤ
ਦਾ ਵੇਲਾ ਹਾਲ਼ੇ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਧੁੜਧੜੀ ਲਿਆ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਲਿਖਤੁਮ,
ਆਲਮ

15 January, 2006

ਫੇਡੋਰਾ ਅਨੁਵਾਦ ਪਰਬੰਧਕ - ਇੱਕ ਸੁਫ਼ਨਾ ਜੋ ਹਕੀਕਤ ਬਣਿਆ

ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ 13 ਜਨਵਰੀ 2006 ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਦਿਨ ਆਖਰੀ ਚਿੱਠੀ ਰਾਹੀਂ ਸਾਰਾ ਵੈਂਗ
(ਫੇਡੋਰਾ ਅਨੁਵਾਦ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ)
ਨੇ ਇਹ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ
ਅਮਨਪਰੀਤ ਸਿੰਘ ਆਲਮ ਅਤੇ ਚੈਸਟਰ ਚੈਂਗ ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਪਰਬੰਧਕ ਹਨ।

ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਤੀਕ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ 14 ਮਾਰਚ 2004 (ਉਦੋਂ ਮੈਂ ਹਾਲ਼ੇ ਰੈੱਡ ਹੈੱਟ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਆਇਆ) ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਮੈਂ ਸਾਰਾ ਨੂੰ ਮੇਲ ਲਿਖੀ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰਾ ਫੇਡੋਰਾ ਖਾਤਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ
ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਸਵੇਰੇ 6 ਵਜੇ ਤੋਂ 7 ਵਜੇ ਦਰਮਿਆਨ ਉਸ ਨਾਲ 3/4 ਮੇਲਾਂ ਭੇਜੀਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ
ਇਹ ਮਸਲਾ ਹੱਲ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਿਨ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮਸਲਾ
ਹੱਲ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਹਾਸੇ ਦੀ ਗੱਲ਼ ਏ ਕਿ ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਜਾਣਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰਾ ਬੰਦਾ ਆਂ ਜਾਂ ਬੁੜੀ।

ਉਦੋਂ ਗਨੋਮ ਹਾਲੇ ਖਤਮ ਹੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ
ਪੂਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਾਂ। ਇਸਕਰਕੇ ਰੁੱਖ ਕੀਤਾ ਫੇਡੋਰਾ ਵੱਲ਼, ਇਹ ਕੀ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ
ਇਸ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪਲਟ ਦੇਣੀ ਏਂ। ਅਤੇ ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮੈਂ ਪਹਿਲੀਂ ਮੇਲ ਲਿਖੀ ਏ,
ਉਹ ਹੀ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਹਾਂ ਏਹ ਸਾਰਾ ਵੈਂਗ ਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਈ (ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੇਣ ਤੱਕ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ
ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹੀ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੈਂ ਈ-ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਸੰਪਰਕ
ਕੀਤਾ ਸੀ।) ਅਤੇ ਮੈਂ ਰੈੱਡ ਹੈੱਡ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ। ਹੋਰ ਸੰਯੋਗ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹੀ ਮੇਰੀ
ਪਹਿਲੀ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣੀ, ਮੇਰੀ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਰਾਹ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੱਥ ਉਸ
ਦਾ ਹੀ ਸੀ।

ਫੇਡੋਰਾ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਪਰਬੰਧਕ ਬਣਨਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਫ਼ਨੇ ਦੇ ਸੱਚ
ਹੋਣ ਜੇਹੀ ਹੀ ਹਕੀਕਤ ਹੈ। ਹੁਣ ਪਿੱਛੇ ਝਾਤੀ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਅਜੀਬ ਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਕਿ
ਕਿੱਥੋਂ ਤੁਰੇ, ਕਿਧਰ ਨਿਕਲ ਆਏ, ਇਹ ਥਾਂ ਮਿਲਣ ਦਾ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਮੰਨਾ ਸੀ,
ਜਦੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਨੁਵਾਦ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅੱਜ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ
ਉੱਥੇ ਆ ਖੜ੍ਹੇ ਹਾਂ। ਹੁਣ ਮੰਜ਼ਲ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਕੇ ਆਸੇ ਪਾਸੇ ਝਾਤੀ ਮਾਰਨ ਲੱਗਦਾ ਹਾਂ
ਕਿ ਅੱਗੇ ਕਿ ਹਾਂ (ਬੰਦੇ ਦੀ ਭਟਕਣ ਕਦੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। :-)

ਫੇਡੋਰਾ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਰੈੱਡ ਹੈੱਟ ਵਲੋਂ ਵਿਢਿਆ ਅਜੇਹਾ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਮਿਊਨਟੀ
ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਭਾਰੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਅਪਨਾ ਲਿਆ।
ਅੱਜ ਕਰੀਬ 74 ਦੇ ਕਰੀਬ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਨ (ਸਾਰੀਆਂ ਸਰਗਰਮ ਨਹੀਂ ਹਨ),
ਅਤੇ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਅਨੁਵਾਦ ਪੱਖੋਂ ਇਹ ਗਨੋਮ/ਕੇਡੀਈ
ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਅਸਾਨ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਹੀ ਭਾਸ਼ਾ ਲਈ ਫਾਇਲਾਂ ਕਮਿਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। (ਹਾਲਾਂਕਿ ਫਾਇਲਾਂ
ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ)।

ਹੁਣ ਇਸ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤਰੱਕੀ
ਦੇਣੀ ਹੈ, ਰੈੱਡ ਹੈੱਟ ਵਲੋਂ ਭਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਅਸੀਂ ਕਮਿਊਨਟੀ ਤੋਂ ਉਮੀਦ
ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਉਕਿ ਹੁਣ ਫੇਡੋਰਾ ਰੈੱਡ ਹੈੱਟ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤਾਂ ਵਾਗਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹਾਂ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਦੋ ਪਰਬੰਧਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਦਾ ਵਰਣਨ
ਮੈਂ ਨਵੇਂ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਕਰਾਂਗਾ, ਪਰ ਕੁਝ ਹੋਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਕਿ ਹੁਣ ਫੇਡੋਰਾ ਲਈ 16 ਘੰਟਿਆਂ
ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਸਹਿਯੋਗ ਉਪਲੱਬਧ ਰਹੇਗਾ, ਕਿਉਕਿ ਮੇਰਾ ਸਹਿਯੋਗੀ ਚੈਸਟਰ
ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦਾ ਹੈ, ਸੋ ਉਹ ਮੇਰੇ ਸਮੇਂ ਖੇਤਰ ਮੁਤਾਬਕ 5 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ
ਕਰੀਬ ਅੱਗੇ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਤਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ।
ਸੋ ਕੰਮ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਸਹੂਲਤ ਰਹੇਗਾ, ਫੇਡੋਰਾ ਦਾ ਖੇਤਰ ਵੀ
ਲਗਾਤਾਰ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਹੁਣ ਵੈੱਬਸਾਇਟ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ
ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਫੇਡੋਰਾ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਸੀ, ਹੁਣ ਪਰ

->ਸਾਫਟਵੇਅਰ
->ਦਸਤਾਵੇਜ਼
->ਵੈੱਬਸਾਇਟ

ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੰਗ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਇਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਇਸਕਰਕੇ
ਭਾਰੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਦਾ ਲੋਡ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਵੇਗਾ।

ਜੁੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨ੍ਹੇਰੀ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਖ਼ੈਰ ਮੈਂ ਵੀ
ਕਮਰ ਕੱਸ ਲਈ ਹੈ।
"ਵੇਲ਼ਾ ਸਖ਼ਤ ਤੇ ਖਾਲਸਾ ਮਸਤ"

ਰੱਬ ਦੇ ਆਸਰੇ ਕਰਕੇ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ
ਆਸਰੇ ਨਾਲ ਸਿਰੇ ਵੀ ਚੜ੍ਹਾਵਾਗੇ। ਧੰਨਵਾਦ ਉਸ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ
ਦਾ ਕਿ ਫੇਡੋਰਾ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤੀ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ
ਮੇਨਟੇਨਰ (Maintainer) ਦੀ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਹਾਲੇ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲਾ ਬਾਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੇਹਨਤ
ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਏਹ ਕੰਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਅੱਡ
ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਤੁਹਾਡੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ।
ਚੰਗਾ ਵੀ ਦੋਸਤੋ, ਹੁਣ ਵਿਦਾ ਲੈਦਾਂ ਹਾਂ, ਮਿਲਦੇ ਹਾਂ ਫੇਰ


ਲਿਖਤੁਮ
ਆਲਮ

11 January, 2006

ਫਾਇਰਫਾਕਸ - ਵੱਖਰੇ ਅਨੁਵਾਦ ਵਾਲਾ ਪਰੋਜੈੱਕਟ

ਫਾਇਰਫਾਕਸ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਲ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪਰ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨੀਂ ਹੋਇਆ, ਭਾਵ ਕਿ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਦੇ
ਆਹ ਨੁਕਸ ਆਂ,ਕਦੇ ਓਹ ਨੁਕਸ ਆਂ। ਮੇਰੇ 'ਕਲੇ ਨਾ ਏਦਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਬਲਕਿ,
ਸਭ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਇਹੀ ਹਾਲ ਹੈ। ਗੁਜਰਾਤੀ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
ਵਾਲੇ ਵੀ ਏਦਾਂ ਹੀ ਬੈਠੇ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਰੀਲਿਜ਼ ਹੋਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਦੋ ਕੁ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਗ ਫਾਇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ
ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਆਹ ਵੈੱਬ ਸਬੰਧ ਵੇਖੋ।
ਜਦੋਂ ਚੈਨਲ ਉੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਝਗੜ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਗਲਤੀ
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣੀ ਹੈ ਜਾਂ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਜਦੋਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਗੱਲ਼ ਕਰ ਸਕੀਏ,
ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਾਲਾ ਜਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਏਦਾਂ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀਆਂ
ਹਨ।
ਪਹਿਲਾਂ ਦਸੰਬਰ 2005 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਫੇਰ ਕਹਿੰਦੇ ਕੋਈ ਨਾ
ਆਪਾਂ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਕਰਾਂਗੇ, ਪਰ ਫੇਰ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਤਾਂ ਗਲਤ ਹੈ, ਅਜੇ ਸੁਧਾਰ
ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਫੇਰ ਕਰਾਂਗਾਂ, ਜੇ ਪੁੱਛੀਏ ਕਿ ਕਿੱਥੇ ਗਲਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਸੀਂ
ਆਪ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵੇਖੋ।
ਫੇਰ ਹੁਣ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੇ
ਲੱਭੀਆਂ ਸਨ, ਪਾਇਕ (Pike) ਦੇ ਮਦਦ ਨਾਲ ਹੱਲ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਪਰ ਫੇਰ ਕਹਿੰਦੇ
ਜੀ ਅਜੇ ਵੀ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡਾ ਵਰਜਨ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸਮਰੱਥ ਹਾਂ, ਕਿਓ?, ਪਤਾ ਨੀਂ ਜੀਂ।

ਜਦੋਂ ਥੰਡਰਬਰਡ ਦੀ ਵੀ ਇਹੀ ਕਾਹਣੀ ਬਣੀ ਹੈ, ਕੰਮ ਤਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਪਰ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਰੀ
ਪਤਾ ਨੀਂ ਕੀ ਗੋਲੀ ਵੱਜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜੇ ਅੱਜ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਹੈ, ਬੱਗ ਵੀ ਫਾਇਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ
ਗਿਆ ਹੈ, ਵੇਖੋ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਹੀਂ।

ਜਿੱਥੇ ਤੱਕ ਹੁਣ ਗੱਲ਼ ਸੁਣੀ ਹੈ, ਕਿ ਗੂਗਲ ਨੇ ਫਾਇਰਫਾਕਸ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਅਨੁਵਾਦ
ਕਰਦਿਆਂ ਬਹੁਤੇ ਸਬੰਧ ਵੀ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਓ ਆਰ ਜੀ (.org) ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ
ਡਾਟ ਕਾਮ (.com) ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ
ਦੀ ਨੀਤ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ।

ਚੱਲੋ ਵੇਖੋ ਕੀ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਆਪਾਂ ਤਾਂ ਜਤਨ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਰੱਖਣੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ
ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ
ਸਮਾਂ ਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਨੁਵਾਦ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ 2 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ
ਗਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਅੱਕ ਕੇ ਆਪਣੀ ਵੈੱਬ ਸਾਇਟ ਉੱਤੇ ਹੀ ਜਾਰੀ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਅੱਲਾ ਹੀ ਅੱਲਾ ਕਰ ਪਿਆਰੇ, ਮੌਲਾ ਹੀ ਮੌਲਾ ਕਰ ਪਿਆਰੇ
ਲਿਖਤੁਮ
ਆਲਮ