30 September, 2008

ਕਿਸਾਨ ਜੱਥੇਬੰਦੀ ਹੋਈ ਹਾਈਟੈਕ...

ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੇਰੇ ਕਿਸਾਨ ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ 'ਚ ਥੋੜੀ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪੀ
ਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਲੈਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਪਰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਚਿਰਾਂ
'ਚ ਜਿਸ ਜੱਥੇਬੰਦੀ ਨੇ ਭਾਰੀ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਮੁਕਾਮ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ
ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਉਗਰਾਹਾਂ, ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇ ਕਿ ਬਰਨਾਲਾ
(ਟਰਾਈਜ਼ਡੈਂਟ ਕੇਸ) ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੁਵਾਉਣ 'ਚ ਇਹੀ
ਜੱਥੇਬੰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।
ਇਹ ਜੱਥੇਬੰਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਚੱਲਦੇ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ
ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖਰੀਦ ਵੀ ਲਏ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਕਿ
ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਵੀਡਿਓ ਕੈਮਰੇ, ਪਰੋਜੈਕਟਰ ਵਗੈਰਾ ਸਨ ਤਾਂ ਕਿ
ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ, ਇਨਕਲਾਬੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ
ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਹ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਤੁਰਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਸਤੇ ਚੁੱਕਿਆ ਕਦਮ
ਜ਼ਰੂਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਇਹ ਉਡੀਕ
ਕਰਾਗਾਂ ਕਿ ਉਹ ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਪਣੇ ਕੰਮ/ਸੰਘਰਸ਼
ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਹਨ...

29 September, 2008

8 ਪੰਜਾਬੀ ਰੇਲ ਦੇ ਇੱਕ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 2 ਰਾਤ/ਦਿਨ...

26 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਪੂਣੇ ਤੋਂ ਯਾਤਰਾ ਆਰੰਭ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਪੰਜਾਬ ਲਈ, ਮੈਂ ਤੇ ਜਸਵਿੰਦਰ
ਦੀ ਬੁਕਿੰਗ ਤਾਂ ਕਈ ਦਿਨ ਪੁਰਾਣੇ ਸੀ ਅਤੇ ਸੀਟਾਂ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਸਨ, ਠੀਕ
ਟਾਈਮ ਪੁੱਜ ਗਏ, ਰੋਟੀਆਂ ਲੈ ਲਈਆਂ ਸਨ, ਸੀਟਾਂ ਮੱਲ ਲਈਆਂ, ਪਹਿਲਾਂ-ਪਹਿਲ
ਵਾਲੀਂ ਝਿਜਕ ਸੀ ਨਾਲ ਦੇ ਮੁਸਾਫ਼ਰਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣ ਦੀ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਹਮਸਫ਼ਰ ਸਨ,
1) ਇੱਕ ਕੁੜੀ, ਜੋ ਜਲੰਧਰ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ,
2) ਇੱਕ ਅਧਖੜ ਵਿਅਕਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਪਠਾਨਕੋਟ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ,
3) ਇੱਕ ਸਿਆਣਾ ਜਿਹਾ ਨੌਜਵਾਨ, ਜੋ ਕਿ ਜੰਮੂ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ,
4) ਇੱਕ ਖੇਡਾਂ ਵੇਚਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਜਲੰਧਰ ਦਾ
5) ਇੱਕ MBA ਪਾਸ ਵਿਅਕਤੀ, ਜੋ ਜਲੰਧਰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ HR ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਦਾ ਜਾਪਦਾ ਸੀ
6) ਇੱਕ ਅਧਖੜ ਔਰਤ, ਜੋ ਜੰਮੂ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।

(ਇਹ ਸਭ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਦੂਜੇ, ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਮਿਲੀ, ਜਦੋਂ ਟੀ.ਟੀ. ਜਾਂ ਸਮਾਨ
ਵਰਤਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ)

ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵੇਖਣ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਪਦਾ ਅਤੇ ਖ਼ੈਰ ਗੱਲ ਤਾਂ
ਸਭ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਹਿੰਦੀ ਉੱਤੇ ਉੱਤਰਦੇ ਗਏ,
ਕੋਈ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਦਿਨ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਕੋਈ ਦੂਜੇ ਦਿਨ। ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਸ਼ੱਕ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀ
ਅਤੇ ਮੈਂ ਜਸਵਿੰਦਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ 'ਚ ਕੋਈ ਵੀ ਗਲ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ
ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੀ ਕਿਉਕਿ ਮਾਹੌਲ 'ਚ ਸਭ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਨੂੰ
ਸਾਫੇ ਬੰਨ੍ਹੇ ਵੇਖ ਕੇ ਹੱਸ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਪਰ
ਗੱਲਾਂ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਹੀ ਕੀਤੀਆਂ। ਸਭ ਆਪਸ 'ਚ ਹਿੰਦੀ 'ਚ
ਗਲ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬੀ 'ਚ ਹੀ ਕਰਨੀ ਸੀ, ਪਰ
ਅਸੀਂ ਖਿੱਚ ਰਹੇ ਸਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਹੀ ਬੋਲਣ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ
ਦੇ ਜਵਾਬ ਪੰਜਾਬੀ 'ਚ ਦਿੰਦੇ ਸਾਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਣ ਲਈ
ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜੰਮੂ ਵਾਲੇ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ 'ਚ ਜਵਾਬ
ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਖੈਰ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ/ਰਾਤ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਸੱਜਣ
2 ਅਸੀਂ ਅਤੇ 3 ਦੂਜੇ ਮਿਲ ਗਏ, ਅਗਲੀ ਰਾਤ (ਆਖਰੀ ਰਾਤ)
ਬਾਕੀ ਰਹੀ ਕੁੜੀ, ਜੰਮੂ ਵਾਲੀ ਔਰਤ, ਅਤੇ ਪਠਾਨਕੋਟ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ
ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ 'ਚ ਗੱਲ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਮਝਾਈ। ਪਰ ਮੈਂ ਇਹ ਸਮਝ ਨੀਂ
ਸਕਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਸਨ (ਕਿ ਅਸੀਂ 2 ਤਾਂ ਪੱਕੇ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਹਾਂ)
ਜਾਂ ਜਾਣ ਗਏ ਸਨ (ਕਿ ਬਾਕੀ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਹਨ) ਤਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ/ਹਿੰਦੀ 'ਚ
ਗਲ਼ ਕਿਓ? ਸ਼ਾਇਦ ਉਹੀ ਸ਼ੈਹਰੀ ਮਾਹੌਲ, ਜੋ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਬੇਕਾਰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ,
ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ/ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਉੱਤਮ ਸਮਝਦਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਦੁੱਖ ਸੀ ਕਿ
ਆਪਣੇ ਲੋਕ ਹੀ ਬੇਗਾਨੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਨੂੰ, ਮੈਨੂੰ ਹਿੰਦੀ/ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਨਾਲ ਗਿਲਾ ਨੀਂ, ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਦਰ-ਕਿਨਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ, ਨੀਵੀਂ
ਸਮਝ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਗਿਲਾ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ ਕਿ ਇੰਝ ਕਰਨਾ ਨੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਵੈਸੇ ਭਈਆ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਪਰ
ਫਰੰਗੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵੀ ਭਈਆ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਉੱਤੋਂ ਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਫਸਟ ਕਲਾਸ
ਲੋਕ ਭਈਆ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਸ਼ਰਮਾਉਦੇ ਹਨ।

10 September, 2008

ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਖੋਜ ਵਾਸਤੇ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਉਪਰਾਲਾ

ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ
ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਤਜਰਬਾ ਸ਼ੁਰੂ ਗਿਆ ਹੈ, ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਖੋਜ ਦਾ, ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਜਨਮ ਦਾ।
ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਸਵਿਟਜਰਲੈਂਡ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਉੱਤੇ ਬਣੀ ਇਹ ਲੈਬ ਵਿੱਚ 27 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਮੀ ਟਿਊਬ
ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਿਹਾ ਇਹ ਟੈਸਟ ਵਿਗਿਆਨਕ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੀ ਮਹਾਨ ਜਤਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ
ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਕਈ ਅਣ-ਸੁਲਝੇ ਸਵਾਲ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ
ਵਿਸ਼ਲੇਸਣ ਲੰਮਾ ਚਿਰ ਚੱਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਇਸ ਤਜਰਬੇ ਲਈ ਯੂਰਪ ਦੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਮੁਲਕਾਂ ਅਤੇ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦੇਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ।



ਮੇਰਾ ਧਿਆਨ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਅਜੀਬ ਵਰਤਾਰੇ ਵੱਲ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ 'ਚ
ਗਲੈਕਸੀਆਂ, ਗੈਸਾਂ, ਧੂੜ-ਕਣ, ਚੰਦ-ਤਾਰੇ ਆਦਿ ਮਿਲ ਕੇ ਕੇਵਲ 4% ਭਾਗ ਹੀ ਬਣਾਉਦੇ ਹਨ, ਫੇਰ
96% ਹੈ ਕੀ? ਇਹੀ ਤਾਂ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਵਿਗਿਆਨਕ ਇਹ ਤਜਰਬੇ ਤੋਂ ਲੈਣ ਦੀ ਉਮੀਦ
ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਹ 96% ਨੂੰ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 23% ਗੁਪਤ ਮਾਦਾ (ਮੈਟਰ) ਅਤੇ 73%
ਗੁਪਤ ਊਰਜਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਪਤ ਹੈ, ਕਿਉਕਿ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਹੈ,
ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ, ਮਾਪਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਹੋਈ ਨਾ ਅਜੀਬ ਜੇਹੀ ਗੱਲ਼, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਨੀਂ ਸਕਦੇ,
ਉਸ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਪਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਪਰੋਟਾਨ, ਨਿਊਟਰਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਤਾਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਜਾਣਦੇ ਹਨ,
ਪਰ ਉਸ ਵਿੱਚ ਜਾਨ ਕਿਵੇਂ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ 'ਚ ਮਾਦਾ ਕਿਵੇਂ ਆਉਦਾ ਹੈ, ਕਿਓ ਇਲੈਕਟਰੋਨ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ,
ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਰੂਪ 'ਚ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਧਰਤੀ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਕਿਓ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ, ਕਿਓ ਚੰਦ ਧਰਤੀ ਦੁਆਲੇ ਹੀ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ,
ਕਿਉਂ ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਜੀਵਨ ਕਿਓ ਧੜਕਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਭਟਕਣ ਨੂੰ ਲੱਭਦੇ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ।

ਇਹ ਸਭ ਤਾਂ ਨਤੀਜੇ ਮਿਲਣ ਬਾਅਦ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ, ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਟੀਵੀ ਚੈਨਲ ਦੇ ਮੂਰਖਤਾ ਭਰੇ
ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿੱਦਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੂਰਖ ਬਣਾਉਣ ਲੱਗੇ ਰਹੇ ਦਸ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ।
ਦੁਨਿਆਂ ਖਤਮ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਜਰਬਾ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲੱਗੇ ਨੇ, ਧਰਤੀ ਦਾ
ਨਾਸ਼ ਕਰਨਗੇ ਆਦਿ, ਸਭ ਚੈਨਲ ਨੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿੰਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ, ਹੁਣ ਜਦ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ
ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਦਾਂ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨ ਹੀ ਦੱਸਦੇ ਨੇ, ਨਟਰਾਜ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਹੀ ਗਾਉਣ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਹੋਰ ਪਤਾ
ਨੀਂ ਕੀ ਕੀ? ਖ਼ੈਰ ਇਹ ਚੈਨਲਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਤੋਰੀ-ਫੁਲਕਾ ਚਲਾਉਣਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਖ਼ਬਰ ਹੋਵੇ।
ਪਰ ਇਹ ਤਜਰਬੇ ਨੇ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਕਿੰਨੀ ਬਦਲਣੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੀ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਿਖਾਉਣਾ ਹੈ,
ਅਤੇ ਉਹ ਸਭ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਇਹ ਹਾਲੇ ਅਣਜਾਣ ਹੈ ਹੀ ਹੈ, ਪਰ
ਮੇਰੇ ਬਾਪੂ ਜੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਡਿਸਕਵਰੀ (ਖੋਜ) ਅਸਲ 'ਚ ਕੁਝ ਨੀਂ, ਬੱਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਦਾ ਨਾਂ
ਹੈ, ਜੋ ਚੀਜ਼ ਕੱਲ੍ਹ ਵੀ ਸੀ, ਅੱਜ ਵੀ ਹੈ, ਭਲਕ ਵੀ ਰਹੇਗੀ ਉਂਝ ਹੀ, ਬੱਸ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲਿਆ,
ਸਮਝ ਲਿਆ, ਇਸਕਰਕੇ ਖੋਜ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਖੋਜ ਦੋ ਕੁ ਸਦੀਆਂ
ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਈ, ਪਰ ਆਕਸੀਜਨ ਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਦਿ-ਯੁੱਗ ਤੋਂ ਰਹੀ ਹੈ ਨਾਲ ਆਪਣੇ,
ਬੱਸ ਕੁਝ ਜਾਣਾਗੇ ਕੁਝ ਨਵਾਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ, ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਵੇਗਾ