30 January, 2006

ਪਿੰਡ 'ਚ ਵਿਆਹ

ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਿੰਡ ਰਾਏ ਕੇ (ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ) ਵਿਖੇ ਜਾਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ,
ਮੌਕਾ ਕਿ ਮਾਮੇ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਵਿਆਹ। ਪਿੰਡ 'ਚ ਵਿਆਹ ਵੇਖਣ ਲਈ ਜਾਣ ਦਾ
ਮੌਕਾ ਸਾਨੂੰ ਬੜੇ ਚਿਰਾਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲਿਆ ਹੈ

27 January, 2006

ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਠੰਡ ਵਿੱਚ ਫੇਰ ਫੇਰੀ

ਕੱਲ੍ਹ 26 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਦੁਪੈਹਰ ਨੂੰ ਮੈਂ ਫੇਰ ਘਰ ਲਈ ਵਾਪਸੀ ਸਫ਼ਰ ਆਰੰਭਿਆ।
ਪੂਨੇ ਦੀ ਖਿੜੀ ਧੁੱਪ ਵੇਖ ਕੇ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਮੌਸਮ ਮੈਨੂੰ ਉੱਥੇ
ਜਾ ਕੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਮੈਂ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਇਸਕਰਕੇ ਭਾਰੀ ਭਰਕਮ ਕੋਟ ਅਤੇ ਲੋਈ
ਲੈ ਹੀ ਲਈ, ਭਾਵੇ ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਲੋਈ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਮੁਨਕਰ ਸੀ।

ਸਫ਼ਰ ਦੌਰਾਨ ਤਾਂ ਮੌਸਮ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਹੀ ਰਿਹਾ, ਹੁਣ ਅੱਗੇ ਜਦੋਂ ਬੱਸ ਸਟੈਂਡ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ
ਰੋਡਵੇਜ਼ ਦੀ ਬੱਸ ਫੜੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਘਰੇ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਹਲੀ ਠੰਡ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਮੈਂ 5
ਵਜੇ ਅੱਪੜਾਗਾਂ ਅਤੇ ਕੋਟ ਦੇ ਬਟਨ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਬਹਿ ਗਿਆ ਇੰਜਣ ਦੇ ਕੋਲ ਵਾਲੀ
ਸੀਟ ਉੱਤੇ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਬੱਸ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਿਹਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਡਰੈਵਰ ਬਹੁਤ ਹੀ
ਹੌਲੀ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਹੱਡ ਚੀਰਵੀ ਠੰਡ ਨੇ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ
ਇਹ ਮੇਰੀ ਗਲਤਫਿਹਮੀ ਸੀ ਕਿ "ਠੰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ", ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਕੋਟ ਦੀ ਜ਼ਿਪ
ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਫੇਰ ਮੈਨੂੰ ਝੋਲੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲੋਈ ਵੀ ਕੱਢਣੀ ਪਈ, ਫੇਰ ਇੰਜਣ ਕੋਲ
ਵੀ ਨਿੱਘ ਨਾ ਰਿਹਾ, ਬਸ ਹੁਣ ਪੈਰ ਗੜੇ 'ਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਕੋਟ, ਲੋਈ
ਵੀ ਬੇਕਾਰ ਜਾਪ ਰਹੇ ਸਨ, ਹਵਾ ਪਤਾ ਨੀਂ ਕਿੱਥੋਂ ਦੀ ਮੇਰੇ ਜਿਸਮ ਨੂੰ ਠਾਰ
ਰਹੀ ਸੀ, ਕਦੇ ਸਿਰ ਢੱਕਦਾ ਸੀ ਕੋਈ ਨਾਲ, ਕਦੇ ਪੈਰ, ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ
ਬੇਕਾਰ ਸੀ, ਉਸ ਠੰਡ ਦੀ ਪਰਬਲਤਾ ਅੱਗੇ। ਨੱਕ 'ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਵੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ,
ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਲਈ ਹੱਥ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰ ਰਹੇ। ਸਫ਼ਰ ਇੰਨਾ
ਦਰਦਨਾਕ ਸੀ ਕਿ ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਉਮੀਦ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਿਹਾ ਕਿ ਏਦਾਂ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਟੱਪ ਕੇ
ਧੁੰਦ ਦੇ ਵਾਵਰੋਲਾ ਆਉਦੇ ਰਹੇ, ਡਰੈਵਰ ਪਤਾ ਨੀਂ ਕਿਵੇਂ ਬੱਸ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਆਖਰ
ਚਾਰ ਵਜੇ ਮੈਨੂੰ ਮੋਗੇ ਆ ਲਾਹਿਆ ਅਤੇ ਮੈਂ ਫਰਿੱਜ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਸੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹ
ਲਿਆ। ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਵੀ ਡਰਦੇ ਜਾਪੇ, ਬੁੱਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਫ਼ਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਜੁੜਦੇ, ਸਿਰਫ਼ ਕੰਬ ਰਹੇ ਸਨ, ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬੁੱਕਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਵੱਜ ਰਹੀਂ|

ਖ਼ੈਰ ਘਰੇ ਜਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੜਕਾਇਆ ਅਤੇ ਬਾਪੂ ਜੀ ਨੇ ਜੀ ਆਇਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ।
ਅੰਮੀਂ ਨੇ ਚਾਹ ਧਰੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਏਹ ਪੁੱਤਰ ਨੇ 5 ਵਜੇ ਨੀਂ, ਬਲਕਿ
4 ਵਜੇ ਹੀ ਆ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਘਰ ਆਕੇ ਰਜਾਈ ਵਿੱਚ ਲੁੱਕ ਕੇ ਮੈਂ ਇਸ ਕੈਹਰ ਦੀ ਠੰਡ
ਤੋਂ ਮਸਾਂ ਖੈਹਰਾ ਛੁਡਾਇਆ। ਮਾਘ ਦੀ ਠੰਡ ਨੇ ਤਾਂ ਹੱਡ ਕੜਕਾ ਦਿੱਤੇ। ਰਾਤ
ਦਾ ਵੇਲਾ ਹਾਲ਼ੇ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਧੁੜਧੜੀ ਲਿਆ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਲਿਖਤੁਮ,
ਆਲਮ

15 January, 2006

ਫੇਡੋਰਾ ਅਨੁਵਾਦ ਪਰਬੰਧਕ - ਇੱਕ ਸੁਫ਼ਨਾ ਜੋ ਹਕੀਕਤ ਬਣਿਆ

ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ 13 ਜਨਵਰੀ 2006 ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਦਿਨ ਆਖਰੀ ਚਿੱਠੀ ਰਾਹੀਂ ਸਾਰਾ ਵੈਂਗ
(ਫੇਡੋਰਾ ਅਨੁਵਾਦ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ)
ਨੇ ਇਹ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ
ਅਮਨਪਰੀਤ ਸਿੰਘ ਆਲਮ ਅਤੇ ਚੈਸਟਰ ਚੈਂਗ ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਪਰਬੰਧਕ ਹਨ।

ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਤੀਕ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ 14 ਮਾਰਚ 2004 (ਉਦੋਂ ਮੈਂ ਹਾਲ਼ੇ ਰੈੱਡ ਹੈੱਟ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਆਇਆ) ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਮੈਂ ਸਾਰਾ ਨੂੰ ਮੇਲ ਲਿਖੀ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰਾ ਫੇਡੋਰਾ ਖਾਤਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ
ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਸਵੇਰੇ 6 ਵਜੇ ਤੋਂ 7 ਵਜੇ ਦਰਮਿਆਨ ਉਸ ਨਾਲ 3/4 ਮੇਲਾਂ ਭੇਜੀਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ
ਇਹ ਮਸਲਾ ਹੱਲ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਿਨ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮਸਲਾ
ਹੱਲ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਹਾਸੇ ਦੀ ਗੱਲ਼ ਏ ਕਿ ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਜਾਣਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰਾ ਬੰਦਾ ਆਂ ਜਾਂ ਬੁੜੀ।

ਉਦੋਂ ਗਨੋਮ ਹਾਲੇ ਖਤਮ ਹੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ
ਪੂਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਾਂ। ਇਸਕਰਕੇ ਰੁੱਖ ਕੀਤਾ ਫੇਡੋਰਾ ਵੱਲ਼, ਇਹ ਕੀ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ
ਇਸ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪਲਟ ਦੇਣੀ ਏਂ। ਅਤੇ ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮੈਂ ਪਹਿਲੀਂ ਮੇਲ ਲਿਖੀ ਏ,
ਉਹ ਹੀ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਹਾਂ ਏਹ ਸਾਰਾ ਵੈਂਗ ਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਈ (ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੇਣ ਤੱਕ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ
ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹੀ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੈਂ ਈ-ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਸੰਪਰਕ
ਕੀਤਾ ਸੀ।) ਅਤੇ ਮੈਂ ਰੈੱਡ ਹੈੱਡ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ। ਹੋਰ ਸੰਯੋਗ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹੀ ਮੇਰੀ
ਪਹਿਲੀ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣੀ, ਮੇਰੀ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਰਾਹ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੱਥ ਉਸ
ਦਾ ਹੀ ਸੀ।

ਫੇਡੋਰਾ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਪਰਬੰਧਕ ਬਣਨਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਫ਼ਨੇ ਦੇ ਸੱਚ
ਹੋਣ ਜੇਹੀ ਹੀ ਹਕੀਕਤ ਹੈ। ਹੁਣ ਪਿੱਛੇ ਝਾਤੀ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਅਜੀਬ ਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਕਿ
ਕਿੱਥੋਂ ਤੁਰੇ, ਕਿਧਰ ਨਿਕਲ ਆਏ, ਇਹ ਥਾਂ ਮਿਲਣ ਦਾ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਮੰਨਾ ਸੀ,
ਜਦੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਨੁਵਾਦ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅੱਜ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ
ਉੱਥੇ ਆ ਖੜ੍ਹੇ ਹਾਂ। ਹੁਣ ਮੰਜ਼ਲ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਕੇ ਆਸੇ ਪਾਸੇ ਝਾਤੀ ਮਾਰਨ ਲੱਗਦਾ ਹਾਂ
ਕਿ ਅੱਗੇ ਕਿ ਹਾਂ (ਬੰਦੇ ਦੀ ਭਟਕਣ ਕਦੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। :-)

ਫੇਡੋਰਾ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਰੈੱਡ ਹੈੱਟ ਵਲੋਂ ਵਿਢਿਆ ਅਜੇਹਾ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਮਿਊਨਟੀ
ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਭਾਰੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਅਪਨਾ ਲਿਆ।
ਅੱਜ ਕਰੀਬ 74 ਦੇ ਕਰੀਬ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਨ (ਸਾਰੀਆਂ ਸਰਗਰਮ ਨਹੀਂ ਹਨ),
ਅਤੇ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਅਨੁਵਾਦ ਪੱਖੋਂ ਇਹ ਗਨੋਮ/ਕੇਡੀਈ
ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਅਸਾਨ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਹੀ ਭਾਸ਼ਾ ਲਈ ਫਾਇਲਾਂ ਕਮਿਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। (ਹਾਲਾਂਕਿ ਫਾਇਲਾਂ
ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ)।

ਹੁਣ ਇਸ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤਰੱਕੀ
ਦੇਣੀ ਹੈ, ਰੈੱਡ ਹੈੱਟ ਵਲੋਂ ਭਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਅਸੀਂ ਕਮਿਊਨਟੀ ਤੋਂ ਉਮੀਦ
ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਉਕਿ ਹੁਣ ਫੇਡੋਰਾ ਰੈੱਡ ਹੈੱਟ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤਾਂ ਵਾਗਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹਾਂ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਦੋ ਪਰਬੰਧਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਦਾ ਵਰਣਨ
ਮੈਂ ਨਵੇਂ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਕਰਾਂਗਾ, ਪਰ ਕੁਝ ਹੋਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਕਿ ਹੁਣ ਫੇਡੋਰਾ ਲਈ 16 ਘੰਟਿਆਂ
ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਸਹਿਯੋਗ ਉਪਲੱਬਧ ਰਹੇਗਾ, ਕਿਉਕਿ ਮੇਰਾ ਸਹਿਯੋਗੀ ਚੈਸਟਰ
ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦਾ ਹੈ, ਸੋ ਉਹ ਮੇਰੇ ਸਮੇਂ ਖੇਤਰ ਮੁਤਾਬਕ 5 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ
ਕਰੀਬ ਅੱਗੇ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਤਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ।
ਸੋ ਕੰਮ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਸਹੂਲਤ ਰਹੇਗਾ, ਫੇਡੋਰਾ ਦਾ ਖੇਤਰ ਵੀ
ਲਗਾਤਾਰ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਹੁਣ ਵੈੱਬਸਾਇਟ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ
ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਫੇਡੋਰਾ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਸੀ, ਹੁਣ ਪਰ

->ਸਾਫਟਵੇਅਰ
->ਦਸਤਾਵੇਜ਼
->ਵੈੱਬਸਾਇਟ

ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੰਗ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਇਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਇਸਕਰਕੇ
ਭਾਰੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਦਾ ਲੋਡ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਵੇਗਾ।

ਜੁੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨ੍ਹੇਰੀ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਖ਼ੈਰ ਮੈਂ ਵੀ
ਕਮਰ ਕੱਸ ਲਈ ਹੈ।
"ਵੇਲ਼ਾ ਸਖ਼ਤ ਤੇ ਖਾਲਸਾ ਮਸਤ"

ਰੱਬ ਦੇ ਆਸਰੇ ਕਰਕੇ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ
ਆਸਰੇ ਨਾਲ ਸਿਰੇ ਵੀ ਚੜ੍ਹਾਵਾਗੇ। ਧੰਨਵਾਦ ਉਸ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ
ਦਾ ਕਿ ਫੇਡੋਰਾ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤੀ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ
ਮੇਨਟੇਨਰ (Maintainer) ਦੀ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਹਾਲੇ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲਾ ਬਾਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੇਹਨਤ
ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਏਹ ਕੰਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਅੱਡ
ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਤੁਹਾਡੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ।
ਚੰਗਾ ਵੀ ਦੋਸਤੋ, ਹੁਣ ਵਿਦਾ ਲੈਦਾਂ ਹਾਂ, ਮਿਲਦੇ ਹਾਂ ਫੇਰ


ਲਿਖਤੁਮ
ਆਲਮ

11 January, 2006

ਫਾਇਰਫਾਕਸ - ਵੱਖਰੇ ਅਨੁਵਾਦ ਵਾਲਾ ਪਰੋਜੈੱਕਟ

ਫਾਇਰਫਾਕਸ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਲ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪਰ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨੀਂ ਹੋਇਆ, ਭਾਵ ਕਿ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਦੇ
ਆਹ ਨੁਕਸ ਆਂ,ਕਦੇ ਓਹ ਨੁਕਸ ਆਂ। ਮੇਰੇ 'ਕਲੇ ਨਾ ਏਦਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਬਲਕਿ,
ਸਭ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਇਹੀ ਹਾਲ ਹੈ। ਗੁਜਰਾਤੀ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
ਵਾਲੇ ਵੀ ਏਦਾਂ ਹੀ ਬੈਠੇ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਰੀਲਿਜ਼ ਹੋਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਦੋ ਕੁ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਗ ਫਾਇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ
ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਆਹ ਵੈੱਬ ਸਬੰਧ ਵੇਖੋ।
ਜਦੋਂ ਚੈਨਲ ਉੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਝਗੜ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਗਲਤੀ
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣੀ ਹੈ ਜਾਂ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਜਦੋਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਗੱਲ਼ ਕਰ ਸਕੀਏ,
ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਾਲਾ ਜਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਏਦਾਂ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀਆਂ
ਹਨ।
ਪਹਿਲਾਂ ਦਸੰਬਰ 2005 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਫੇਰ ਕਹਿੰਦੇ ਕੋਈ ਨਾ
ਆਪਾਂ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਕਰਾਂਗੇ, ਪਰ ਫੇਰ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਤਾਂ ਗਲਤ ਹੈ, ਅਜੇ ਸੁਧਾਰ
ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਫੇਰ ਕਰਾਂਗਾਂ, ਜੇ ਪੁੱਛੀਏ ਕਿ ਕਿੱਥੇ ਗਲਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਸੀਂ
ਆਪ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵੇਖੋ।
ਫੇਰ ਹੁਣ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੇ
ਲੱਭੀਆਂ ਸਨ, ਪਾਇਕ (Pike) ਦੇ ਮਦਦ ਨਾਲ ਹੱਲ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਪਰ ਫੇਰ ਕਹਿੰਦੇ
ਜੀ ਅਜੇ ਵੀ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡਾ ਵਰਜਨ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸਮਰੱਥ ਹਾਂ, ਕਿਓ?, ਪਤਾ ਨੀਂ ਜੀਂ।

ਜਦੋਂ ਥੰਡਰਬਰਡ ਦੀ ਵੀ ਇਹੀ ਕਾਹਣੀ ਬਣੀ ਹੈ, ਕੰਮ ਤਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਪਰ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਰੀ
ਪਤਾ ਨੀਂ ਕੀ ਗੋਲੀ ਵੱਜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜੇ ਅੱਜ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਹੈ, ਬੱਗ ਵੀ ਫਾਇਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ
ਗਿਆ ਹੈ, ਵੇਖੋ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਹੀਂ।

ਜਿੱਥੇ ਤੱਕ ਹੁਣ ਗੱਲ਼ ਸੁਣੀ ਹੈ, ਕਿ ਗੂਗਲ ਨੇ ਫਾਇਰਫਾਕਸ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਅਨੁਵਾਦ
ਕਰਦਿਆਂ ਬਹੁਤੇ ਸਬੰਧ ਵੀ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਓ ਆਰ ਜੀ (.org) ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ
ਡਾਟ ਕਾਮ (.com) ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ
ਦੀ ਨੀਤ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ।

ਚੱਲੋ ਵੇਖੋ ਕੀ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਆਪਾਂ ਤਾਂ ਜਤਨ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਰੱਖਣੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ
ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਰੋਜੈੱਕਟ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ
ਸਮਾਂ ਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਨੁਵਾਦ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ 2 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ
ਗਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਅੱਕ ਕੇ ਆਪਣੀ ਵੈੱਬ ਸਾਇਟ ਉੱਤੇ ਹੀ ਜਾਰੀ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਅੱਲਾ ਹੀ ਅੱਲਾ ਕਰ ਪਿਆਰੇ, ਮੌਲਾ ਹੀ ਮੌਲਾ ਕਰ ਪਿਆਰੇ
ਲਿਖਤੁਮ
ਆਲਮ