ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਇਰੇਸੀ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ

ਬੀਬੀਸੀ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੁਝ ਭਾਰਤੀ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਬਾਜ਼ਾਰ ਉੱਤੇ ਪਾਇਰੇਸੀ ਦੀ ਝਲਕ
ਅਨੁਮਾਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਪਾਇਰੇਸੀ (piracy) ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਸਾਲ $500 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ
ਭਾਰਤੀ ਪੈਸਿਆਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 2 ਅਰਬ ਰੁਪਿਆ ਬਣਦਾ ਹੈ, (ਹੋਰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਲਈ 200 ਕਰੋੜ)

ਮਾਈਕਰੋਸਾਫਟ ਆਫਿਸ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਇਰੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਹੈ।
60% ਫਿਲਮਾਂ ਜਾਅਲੀ ਵਿਕਦੀਆਂ ਹਨ

ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ 74% ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਜਾਅਲੀ ਹਨ

ਇਹ ਤਾਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾ ਤੋੜਨ, ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
ਟੁੱਟੇ।


ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਾਇਰੇਸੀ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਹੈ, ਇਹ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਵਾਸੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜਾਣਦੇ
ਸਨ, ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ, ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਜੇਹੜਾ ਹਿਸਾਬ-ਕਿਤਾਬ
ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆਂ ਹੈ, ਇਹ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ
ਕਿ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਕਸੂਰ ਕਿੰਨਾ ਹੈ।

* ਕਹਾਣੀ ਫਿਲਮਾਂ, ਗਾਣਿਆਂ ਤੋਂ ਗੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ:
ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਗਿਣਤੀ ਕਰਿਓ ਕਿੰਨਾ ਵਾਰ ਤੁਸੀਂ ਅਸਲੀ
ਸੀਡੀ ਖਰੀਦੀ ਹੈ? (ਹਾਂ ਕੈਸਿਟ ਤਾਂ ਬਹੁਤੀ ਵਾਰ ਖਰੀਦ ਲੈਂਦੇ ਹੋਵੇਗੇ)

ਸ਼ਾਇਦ ਇੱਕ,ਦੋ ਜਾਂ ਚਾਰ ਵਾਰ, ਪਰ MP3 ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ,
ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਤਾਂ ਇੱਕ ਖਰੀਦੇ ਹਾਂ, ਜੇ ਮਿਲ ਜਾਵੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਦੋਸਤ
ਕੋਲੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮੁੱਦਾ ਸਾਰ ਲਈਦਾ ਹੈ
ਇਹ ਤਾਂ ਗਲ਼ ਹੋਈ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦੇ, ਪਰ ਕਾਹਤੋਂ?
ਹੁਣ ਜੇ ਸੀਡੀ ਦੀ ਗਲ਼ ਹੀ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ
ਕੀਮਤ 100 ਨੂੰ ਛੂੰਹਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ 'ਚ ਹਰੇਕ ਹੀ ਸ਼ਿੰਗਰ ਹੈ,
ਜੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨਵੀਂ ਕੈਸਿਟ ਨੀਂ ਆਉਦੀ ਤਾਂ ਹਰੇਕ ਹਫਤੇ 2-3 ਆ
ਹੀ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਆਈਆਂ
ਨਵੀਆਂ ਸੀਡੀਆਂ 10 ਤੋਂ 12, ਹੁਣ ਹਰੇਕ ਮਹੀਨੇ 1000 ਰੁਪਏ
ਕੋਈ ਵੀ ਨੌਜਵਾਨ ਖਰਚ ਸਕੇਗਾ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਫੇਰ MP3 ਹੀ ਹੱਲ਼ ਹੈ।
ਇਹ ਦਾ ਹੱਲ਼ ਤਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀਮਤ ਘਟਾ ਕੇ ਸੋਚਣਾ ਹੀ ਪਵੇਗਾ।

ਪਰ ਇਹ MP3 ਕਿਉਂ ਠੀਕ ਨੀਂ,
> ਗਾਇਕ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਗੀਤਕਾਰ, ਅਤੇ ਢੋਲਕੀ ਛੈਣੇ ਵਜਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ
ਮੇਹਨਤ ਦਾ ਪੂਰਾ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
> ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੁਆਲਟੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ
> ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ

(ਹੁਣ ਇਹ ਗੱਲ਼ ਬਹੁਤੇ ਗਾਇਕ ਟੀਵੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਕਰਦੇ ਨੇ, ਭਾਵੇਂ ਆਪ
ਕਾਲਜ ਦੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਕਦੇ ਵੀ ਅਸਲੀ ਸੀਡੀ/ਕੈਸਿਟ ਨਾ ਖਰੀਦੀ ਹੋਵੇ)

---
ਸਾਫਟਵੇਅਰ
---

ਸਾਫਟਵੇਅਰਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਰ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ
ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਕਾਰਨ ਹਨ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਵੀ, ਮੇਰਾ ਓਪਨ ਸੋਰਸ ਵੱਲ
ਰੁਝਾਨ ਇਸਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦਾ ਸਰੋਤ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ
ਇਹ ਮੁਫ਼ਤ ਹੈ, (ਫਰੀ) ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕੰਪਿਊਟਰ
ਦੇ ਫੀਲਡ 'ਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਤਾਂ ਭਾਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਾਫਟਵੇਅਰ
ਓਰੀਜ਼ਨਲ ਨਹੀਂ ਵਰਤਦੇ ਜਾਂ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ। ਹੁਣ ਆਪ
ਹੀ ਦੱਸੋ ਜਿੱਥੇ 2 ਅਰਬ ਰੁਪਏ ਹਰੇਕ ਵਰੇ ਡੁੱਬ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ
ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਮਾਹਰਾਂ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਦੇਣ ਦੇ ਕੰਮ ਹੀ ਆਉਣੇ ਸਨ
ਜੇ ਨਾ ਡੁੱਬਦੇ। ਪਰ ਉਹ ਕਿਧਰ ਗਏ, ਜੇਹੜੇ ਆਪਣਾ ਅਸਲੀ
ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜਾਅਲੀ ਸੀਡੀ ਖਰੀਦ ਕੇ
ਖਰਾਬ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਹ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪੈਰੀ ਆਪ ਕੁਹਾੜਾ ਮਾਰਨ
ਵਾਲੀ ਗ਼ੱਲ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਆਪ ਹੀ ਗੁਆ ਰਹੇ
ਹਾਂ, ਆਪਣੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਆਪ ਹੀ ਘਟਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਪਾਇਰੇਸੀ ਦੇ ਖਾਸ ਨੁਕਸਾਨ ਮਿਊਜ਼ਕ ਇੰਡਸਟਰੀ ਤੋਂ ਅੱਡ
ਇੰਝ ਹਨ:
>ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ 'ਚ ਕਮੀ,ਜਿਸ ਦੀ ਭਾਰਤ 'ਚ
ਬਹੁਤ ਲੋੜ ਹੈ (ਜਿਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
ਵਧਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਹੈ)

> ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਪਾਇਰੇਟ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਅਕਸਰ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ
ਮਿਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਸੋ ਤੁਹਾਡੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਸਪਸ ਮੇਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਤਰੇ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

> ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਅੱਗੇ ਦੋਸਤਾਂ 'ਚ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਕੇ
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧੀ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋ (ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣੋ ਜਾਂ ਨਾ,
ਇਹ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਪਰਾਧ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦੇ ਜੁਰਮਾਨੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ,
3 ਤੋਂ 5 ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਭਾਰਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਮੁਤਾਬਕ ਹੈ)

> ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ

> ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ 'ਚ ਭਾਰੀ ਘਾਟਾ

> ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ 'ਚ ਘਾਟੇ ਕਰਕੇ ਤਨਖਾਹਾਂ 'ਚ ਕਮੀ

> ਅਤੇ ਹਾਂ, ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਲੱਤ
ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਅਣਜਾਣੇ 'ਚ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹੋ।


ਇੱਥੇ ਵੀ ਮੁੱਦਾ ਕੀਮਤ ਦਾ ਆਉਦਾ ਹੈ,( ਵਿੰਡੋ ਵਿਸਟਾ
ਦੀ ਕੀਮਤ 14000 ਰੁਪਏ ਨੂੰ ਟੱਪ ਜਾਂਦੀ ਹੈ),
ਪਰ ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਹੱਲ਼ ਹੈ,

ਓਪਨਸੋਰਸ (Free Software), ਬਸ ਕੁਝ ਟੱਕਰਾਂ
ਜ਼ਰੂਰ ਮਾਰਨੀਆਂ ਪੈਣਗੀਆਂ, ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਕਰਨ ਲਈ
ਮੁਫ਼ਤ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ (ਓਪਨ ਸੋਰਸ, ਮੈਂ
ਟਰਾਇਲ, ਸ਼ੇਅਰਵੇਅਰ ਦੀ ਗ਼ਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹਾਂ)।

ਹੁਣ ਮੁਫ਼ਤ ਅਤੇ ਮੁਕਤ ਕਿਵੇਂ ਹਨ, ਇਸ ਦੀ ਉਦਾਹਰਨ

> ਵਿੰਡੋਜ਼ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਨਕਸ ਮੁਫ਼ਤ
ਆਉਦਾ ਹੈ। ਵਿੰਡੋਜ਼ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਨਕਸ ਦੀ ਕੀਮਤ
ਬੱਸ ਸੀਡੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ (ਭਾਵ ਕਿ 0 ਤੋਂ ਲੈਕੇ 500 ਰੁਪਏ
ਤੱਕ), ਸੀਡੀ ਨਹੀਂ ਲੈਣੀ ਤਾਂ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰ ਲਵੋ।

> ਤੁਸੀਂ ਮੁਫਤ/ਮੁਕਤ (ਓਪਨ ਸੋਰਸ) ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ
ਮਿਤਰਾਂ 'ਚ ਜਿਵੇਂ ਮਰਜ਼ੀ ਵੰਡੀ ਜਾਓ ਕੋਈ ਲਾਅ (ਕਾਨੂੰਨ) ਨਹੀਂ
ਤੋੜ ਰਹੇ ਹੋ।

> ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਹਨ

> ਤੁਹਾਡੇ ਵਰਗੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਰਤਣ ਵਾਲੇ ਕੋਲਾਂ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ
ਤੁਸੀਂ ਖੋਂਹਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋ, ਬਲਕਿ ਪੈਦਾ ਕਰਨ 'ਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੰਦੇ ਹੋ।

> "ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਫਟਵੇਅਰ, ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਵਲੋਂ", ਲੋਕ ਤੁਹਾਨੂੰ
ਚੰਗਾ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, (ਕਮਿਊਨਟੀ)

>ਦੇਸ਼, ਦੁਨਿਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਚ ਨੂੰ ਸੁਆਰਨ 'ਚ ਯੋਗਦਾਨ

ਸਿੱਟਾ:
ਇਹ ਪਾਇਰੇਸੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ
ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਲੜੀ ਜਾਣੀ ਹੈ, ਪਰ ਲੜਾਈ ਸਫ਼ਲ ਕਦੋਂ ਹੋਣੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਇਸ ਵਿੱਚ
ਲੋਕ, (ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਅਤੇ ਮੈਂ) ਇੱਕਠੇ ਹੋਏ, ਇਸ ਪਾਇਰੇਸੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ
ਵਚਨਬੱਧ ਹੋਏ। ਜਦੋਂ ਸੰਕਲਪ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਅਤੇ ਗਾਣੇ ਅਸਲੀ
ਸੀਡੀ ਤੋਂ ਹੀ ਲਵਾਂਗੇ, ਇੱਥੇ ਗੱਲ਼ ਸਾਡੇ ਜਤਨਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਮੁੱਕਦੀ, ਕੰਪਨੀਆਂ
ਨੂੰ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਕਮੀਂ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ (ਮੋਜ਼ਬੀਅਰ ਦੇ 44
ਰੁਪਏ ਦੀ ਅਸਲੀ ਡੀਵੀਡੀ ਵੇਚ ਕੇ ਇਹ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ)।
ਹੁਣ ਇਸ ਪਾਇਰੇਸੀ ਲਈ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਰਲ਼ ਕੇ ਤਿਆਰੀ
ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਹਟਾ ਦੇਈ ਇਸ ਗਲਤ ਸੋਚ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ 'ਚੋਂ, ਆਪਣੇ
ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਤੋਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੁਨਿਆਂ ਤੋਂ।

ਖ਼ੈਰ ਇਹ ਤਾਂ ਲੜਾਈ ਹੈ, ਚੱਲਦੀ ਹੀ ਰਹਿਣੀ ਹੈ, ਪਰ ਪਾਇਰੇਟ ਸੀਡੀ ਲੈਣ ਵਾਰ
ਇੱਕ ਵਾਰ ਸੋਚਿਓ ਜ਼ਰੂਰ ਕਿ ਕਿਤੇ ਤੁਸੀਂ, ਤੁਹਾਡਾ ਭੈਣ/ਭਾਈ, ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ
ਕੰਪਿਊਟਰ ਇੰਜਨੀਅਰ ਬਣਨ ਦਾ ਸੁਫਨਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸਜਾਈ ਬੈਠੇ?

ਹਵਾਲਾ:
ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤਜਰਬੇ ਕਰਨ ਲਈ
ਓਪਨਸੂਸੇ

ਫੇਡੋਰਾ

ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਸਮਾਂ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਆਹ ਲਿੰਕ ਵੇਖਿਓ