ਗੱਡੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਰਵਿਸ - 0 ਰੁਪਏ, 0 ਕਿਲੋਮੀਟਰ

ਸ਼ਿਵਰਲੈੱਟ ਦੀ ਸਪਾਰਕ ਗੱਡੀ
ਦੀ ਸਰਵਿਸ ਕਰਵਾਉਣੀ ਸੀ, ਮਹੀਨਾ ਹੋ ਗਿਆ ਗੱਡੀ ਨੂੰ, ਪਰ ਹਾਲੇ ਤਾਂ ਇਹ 400 ਕੁ ਸੌ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੀ
ਚੱਲੀ ਸੀ, ਇਸਕਰਕੇ ਪਿਛਲੇ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਗੱਡੀ ਲੈ ਕੇ ਲੋਨਾਵਾਲਾ, ਖੰਡਾਲਾ ਨਿਕਲ ਗਏ ਅਤੇ
ਉਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਰਾਹ ਲੱਭਦੇ ਲੱਭਦੇ ਅਲੀਬਾਗ ਚੱਲੇ ਗਏ, ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ
ਜ਼ੋਰ ਸੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤਾ ਦੇਰ ਠੈਹਰੇ ਨਹੀਂ। ਖ਼ੈਰ ਆਥਣੇ ਆਉਦਿਆਂ ਨੂੰ ਤੇਲ ਦੀ ਟੈਂਕੀ
ਅੱਧੀ ਅਤੇ ਮੀਟਰ - 740 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸੀ। ਇਹ ਤਾਂ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ
ਢੰਗ ਸੀ।

ਗੱਡੀ ਲਈ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਡੀਲਰ ਕੋਲੋਂ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਵਿਸ ਤਲੇਰਾ ਕੋਲੋਂ ਕਰਵਾਈ,
5 ਲੀਟਰ ਤਾਂ ਤੇਲ ਹੀ ਘੱਟ ਲੱਗਣਾ ਵੇ ਭੇਜਣ ਉੱਤੇ

ਕੱਲ੍ਹ ਗੱਡੀ ਦੀ ਸਰਵਿਸ ਵਾਸਤੇ ਟਾਇਮ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅੱਜ
ਗੱਡੀ ਲੈਣ ਡਰਾਇਵਰ ਆ ਗਿਆ, ਆਇਆ ਤਾਂ ਕੁਝ ਲੇਟ ਪਰ,
ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਮੇਰਾ ਤਜਰਬਾ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਿਹਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ,
ਬੰਦੇ ਦੇ ਡਰੈੱਸ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਆਈ ਡੀ ਕੋਲ ਸੀ ਅਤੇ
ਉਸ ਨੇ ਗੱਡੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ, ਝਰੀਟਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਏ
ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਮਾਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ, ਤੇਲ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ
ਗਿਣਿਆ, ਸਾਇਨ ਕਰਕੇ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਾਪੀ ਆਪ
ਲੈ ਗਿਆ ਗੱਡੀ ਦੇ ਨਾਲ,

ਪਹਿਲੀਂ ਸਰਵਿਸ ਵੇਲੇ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਚੈੱਕਅੱਪ ਹੀ ਕਰਨਾ ਸੀ ਅਤੇ
ਮੇਰੀ ਗੱਡੀ ਦਾ ਟਾਈਮ ਠੀਕ ਨੀਂ ਸੀ ਰਹਿੰਦਾ, ਉਹ ਠੀਕ ਕਰਨਾ ਸੀ,
ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਹੀ ਵੱਡੀ ਗੜਬੜ ਸੀ, ਆਥਣੇ ਗੱਡੀ ਸਾਢੇ ਕੁ
6 ਵਜੇ ਵੇਹਲੀ ਹੋ ਗਈ, ਦੋਵੇਂ ਕੋਟਿੰਗਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ
ਘਰੇ ਛੱਡ ਗਿਆ ਡਰਾਇਵਰ (ਉਹੀ ਵਰਦੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ
ਕਿਸੇ ਵਾਧੂ ਪੈਸੇ ਮੰਗੇ ਤੋਂ)। ਖ਼ੈਰ ਹਨੇਰਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਗੱਡੀ ਦੀ
ਜਾਂਚ ਤਾਂ ਕਰ ਨਾ ਸਕਿਆ, ਪਰ ਠੀਕ ਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਪਰ ਗੱਡੀ ਦਾ ਟਾਈਮ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਪੀਡੋ
ਮੀਟਰ ਵਾਲਾ ਸਾਰਾ ਡਿਜ਼ਟਲ ਢਾਂਚਾ ਹੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਸੀ,
ਤਾਂ ਗੱਡੀ ਦੇ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਫੇਰ 0 ਹੋ ਗਏ:-(
ਮੈਨੂੰ ਅਜੀਬ ਜੇਹਾ ਲੱਗਾ! ਯਾਰ ਮਸਾਂ ਤਾਂ 770 ਕਿਲੋਮੀਟਰ
ਕੀਤੇ ਸੀ, ਅੱਜ ਫੇਰ 0 ਤੋਂ:-(
ਚੱਲ ਗੱਡੀ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 770 ਵੱਡ ਚੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਅੱਜ
ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਵਿੱਚ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪਿੱਛੇ ਚਲੇ ਗਏ!!!
ਅਤੇ ਗੱਡੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਨਵੀਂ ਨਵੀਂ:-)

ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦਿਵਸ-ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ

(ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਜੀਤ ਦੇ ਪੱਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਉੱਤੇ ਯੂਨੀਕੋਡ ਵਾਸਤੇ)

ਜੀ ਹਾਂ, ਅੱਜ ਵਾਂਗ 21 ਫਰਵਰੀ ਹੀ ਤਾਂ ਸੀ ਉਸ ਦਿਨ। ਬੰਗਾਲੀ ਮਾਂ ਦੇ ਯੋਧੇ ਪੁੱਤਰ ਜਦੋਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੇ ਦੋਖੀਆਂ ਦੀ ਨਫ਼ਰਤ
ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣੇ ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਗੲੇ। ਹੋਇਆ ਇੰਜ ਕਿ 21 ਮਾਰਚ 1948 ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਇਕ
ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਰਦੂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਰਾਸ਼ਟਰ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਜੋ ਕਿ ਬੰਗਾਲ ਨੂੰ ਕੱਟ ਕੇ ਬਣਾਇਆ
ਗਿਆ ਸੀ, ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ, ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਵਡੇਰਾ ਹਿੱਸਾ, ਜੋ ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ
ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਜਿੱਥੇ 60 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਸੀ, ਨੇ ਇਸ ਐਲਾਨਨਾਮੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰ ਲਿਆ ਪਰ
ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬੰਗਾਲੀ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾ-ਗਵਾਰ ਹੋ ਗੁਜ਼ਰਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਤੋਂ ਥਾਂ-ਪਰ-ਥਾਂ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ
ਦਿੱਤੇ ਤੇ ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਇਕ ਲੋਕ-ਮੁਹਿੰਮ ਛੇੜ ਲੲੀ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਜ਼ੋਰ ਫੜਦੀ ਗੲੀ। ਇਸ ਦੀ ਅਗਵਾੲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ
ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਧਿਆਪਕ ਕੀ, ਵਕੀਲ ਕੀ, ਜੱਜ ਕੀ, ਕਾਰਖਾਨੇਦਾਰ ਕੀ, ਮਜ਼ਦੂਰ ਕੀ, ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਕੀ ਤੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਸੁਆਣੀਆਂ
ਕੀ, ਸਾਰੇ ਇਸ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਜੁੜ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਹ ਲਹਿਰ ਤਕੜੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। 11 ਮਾਰਚ 1948 ਨੂੰ ਢਾਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੇ ਕਾਲਜਾਂ
ਨੇ ਹੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਤੇ ਬੰਗਾਲੀ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਿਦਰੋਹੀ ਰੁਖ਼ ਦੇ ਦੂਰਰਸੀ ਸਿੱਟਿਆਂ ਤੋਂ
ਖਬਰਦਾਰ ਹੁੰਦਿਆਂ ਤਤਕਾਲੀਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਖਵਾਜ਼ਾ ਨਜ਼ਾਮੂਦੀਨ ਨੇ ਇਕ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ’ਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਹ
ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਬੰਗਾਲੀ ਨੂੰ ਉਰਦੂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਨੇ 21 ਮਾਰਚ ਨੂੰ
ਢਾਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਹਾਲ ਵਿਚ ਕਨਵੋਕੇਸ਼ਨ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ‘ਸਿਰਫ਼ ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਉਰਦੂ’ ਹੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਕੌਮੀ
ਜ਼ਬਾਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੰਗਾਲੀ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਕਿਹਾ। ਉਸ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵੱਲੋਂ
ਵਾਰ-ਵਾਰ ਟੋਕਾ-ਟਾਕੀ ਹੋੲੀ। ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਬੰਗਾਲੀ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦਾ ਘੇਰਾ ਵੀ ਵਧਿਆ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ। ਨਿੱਕੇ-ਮੋਟੇ ਵਿਰੋਧ
ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸਖ਼ਤ ਐਕਸ਼ਨਾਂ ’ਤੇ ਉਤਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਬੁਖਲਾਹਟ ਸੁਭਾਵਿਕ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਪੁਲਿਸ ਤੇ
ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਅਮਲੇ-ਫੈਲੇ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇਣੇ ਵੀ ਸੁਭਾਵਿਕ ਸਨ। 27 ਜਨਵਰੀ 1952 ਨੂੰ ਇਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ
ਬੰਗਾਲੀ ਨੂੰ ਅਰਬੀ-ਫਾਰਸੀ ਰਸਮੁਲਖਤ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾੲੇ ਜਿਸ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮੁਖਾਲਫਤ ਹੋੲੀ। ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਇਕ ਵੱਡੇ
ਐਕਸ਼ਨ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤਿਆਰ ਹੋੲੀ। ਅਖੀਰ ਉਹ ਦਿਨ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਢਾਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ 21 ਫਰਵਰੀ
1952 ਨੂੰ ਇਕ ਵਿਆਪਕ ਹੜਤਾਲ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਲੲੀ ਜੀਣ-ਮਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲਿਆ। ਬੁਖਲਾਇਆ
ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧ 20 ਫਰਵਰੀ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਹੀ ਦਫ਼ਾ 144 ਲਾਉਣ ਲੲੀ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੜਤਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ
ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਫਾਵਾ ਦੇ ਗ਼ੁਲਾਮ ਹੋਣੋ ਸਾਫ਼ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਸਵੇਰੇ ਆਪਣੇ ਮੁਕੱਦਸ ਮਨਸੂਬੇ ਨੂੰ ਅਮਲੀ ਜਾਮਾ
ਪਹਿਨਾਉਣ ਲੲੀ ਵਧੇਰੇ ਤਤਪਰ ਹੋ ਗੲੇ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਤਕੜਾ ਹਜ਼ੂਮ ਢਾਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਦਫਾ 144 ਭੰਗ
ਕਰਕੇ ਇਕੱਤਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਵੱਲੋਂ ਤਾਇਨਾਤ ਪੁਲਿਸ ਤੇ ਫੌਜ ਦੇ ਕਾਰਿੰਦੇ ਹਰ ਹੀਲੇ ਇਹ ਮੁਜ਼ਾਹਰਾ ਰੈਲੀ
ਰੋਕਣ ਲੲੀ ਬਜ਼ਿਦ ਸਨ ਪਰ ਲੋਕ ਰੋਹ ਦਾ ਸਿਖ਼ਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਆਪਣੇ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਪ੍ਰਪੱਕ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਨੌਂ ਵਜੇ ਹੀ
ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗੲੇ। ਨਾਲ ਦੀ ਨਾਲ ਸਾਰਾ ਆਲਾ-ਦੁਆਲਾ ਪੁਲਿਸ ਫੋਰਸ ਨਾਲ ਘਿਰ ਗਿਆ।
ਸਰਕਾਰੀ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਬੱਝੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਅਖੀਰ ਗੋਲੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਅਬਦੁਲ ਸਲਾਮ, ਰਫ਼ੀਕ-ਉ-ਦੀਨ, ਅਬੁਲ ਬਰਕਤ, ਅਬਦੁਲ
ਜੱਬਾਰ ਸਮੇਤ ਕੲੀ ਬੰਗਾਲੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਕਾਂ ਵਿਚ ਗੋਲੀਆਂ ਖਾਧੀਆਂ।
ਅਬੁਲ ਬਰਕਤ, ਅਬਦੁਲ ਜੱਬਾਰ ਤੇ ਰਫੀਕ-ਉ-ਦੀਨ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਜਾਮ ਪੀ ਗੲੇ ਤੇ ਸਫੀਰ ਰਹਿਮਾਨ ਜੋ ਕਿ ਢਾਕਾ
ਹਾੲੀ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਸੀ, ਹੋਰ ਤਿੰਨ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਸਣੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦਾ
ਜਦੋਂ ਸਮੂਹਿਕ ਜਨਾਜ਼ਾ ਤੁਰਿਆ ਤਾਂ ਕੲੀ ਭੜਕੇ ਸਮਰਥਕ ਭੰਨ-ਤੋੜ ’ਤੇ ਉਤਾਰੂ ਹੋ ਗੲੇ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਜਨਾਜ਼ੇ ’ਤੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾੲੀ ਤੇ
ਫਿਰ ਕੲੀ ਹੋਰ ਬੰਗਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਾਹਮਣੇ 24 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ
ਇਕ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਮਾਰਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ 26 ਤਾਰੀਖ਼ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ। ਸਰਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ ਹਰ ਹੀਲਾ ਵਰਤ
ਕੇ ਸ਼ੋਰ ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬੰਗਾਲੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਇਕ ਰਾਜਨੀਤਕ ਢਕਵੰਜ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਹਵਾ ਦੇ
ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਖੋਖਲੇ ਪ੍ਰਾਪੇਗੰਡੇ ਨਾਲ ਬੰਗਾਲੀ ਅਵਾਮ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਾ ਹੋਇਆ ਤੇ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲੈ ਕੇ
ਚਲਦਾ ਗਿਆ। ਪਹਿਲੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ’ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਾਲੇ ਬਿੱਲੇ ਲਾ ਕੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਤੇ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ
ਅਦਾਰੇ ਬੰਦ ਕਰਵਾੲੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਸ਼ਾ ਮਾਂ ਹੈ ਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਨਿਰਾਦਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੁਸ਼ਮਣ। ਭਾਸ਼ਾ
ਨੂੰ ਸਹੀ ਤੇ ਸਨਮਾਨਯੋਗ ਥਾਂ ਦਿਵਾਉਣਾ ਉਹਦੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਫਰਜ਼ ਹੈ। ਭਾਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ
ਨੂੰ ਪਾਲਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੀਣ ਜੋਗੇ ਵੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਅਮਲੇ ਵੱਲੋਂ ਗਿਰਾੲੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਮੀਨਾਰ ਨੂੰ
ਮੁੜ ਡਿਜ਼ਾੲੀਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤੇ ਉਸਾਰਿਆ ਗਿਆ।
ਅਖੀਰ 29 ਫਰਵਰੀ 1956 ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿਚ ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਨ ਲੲੀ
ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਬੰਗਾਲੀ ਤੇ ਉਰਦੂ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਕੌਮੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ। ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ
ਹਕੂਮਤ ਵੱਲੋਂ ਬੰਗਾਲੀ ਦਾ ਦਮਨ ਗਾਹੇ-ਬਗਾਹੇ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਜੋ ਅਖੀਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਕਾਇਮੀ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਬਣਿਆ।
1972 ਵਿਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬੰਗਾਲੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਆਪਣੀ
ਕਾਇਮੀ ਤੋਂ ਫੌਰਨ ਬਾਅਦ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵੱਲੋਂ ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੂੰ ਇਹ ਰਾੲੇ ਭੇਜੀ ਗੲੀ ਕਿ 21 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ
ਦਿਹਾੜਾ ਐਲਾਨਿਆ ਜਾੲੇ। ਇਸ ਤਜਵੀਜ਼ ਨੂੰ ਇਟਲੀ, ਆਇਵਰੀ ਕੋਸਟ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਓਮਾਨ, ਗਾਂਭੀਆ,
ਚੀਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਫਿਲਪਾੲੀਨਜ਼, ਭਾਰਤ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ, ਰੂਸ, ਮਿਸਰ, ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬੀਆ,
ਸੂਰੀਨਾਮ, ਆਦਿ ਵੱਲੋਂ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਨਿੱਤਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਤਾਦਾਦ
ਵਧਦੀ ਗੲੀ। ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ ਸਥਾਪਿਤ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਅੰਗਰੇਜ਼, ਕੁਟੁਚੀ, ਕੈਂਟੋਨੀਜ਼,
ਜਰਮਨ, ਫਿਲੀਪੀਨੋ, ਬੰਗਾਲੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋੲੇ, ਨੇ ਵੀ 21 ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ
ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾੲੀ। ਅਖੀਰ ਕੲੀ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ 17 ਨਵੰਬਰ 1999 ਦੀ
ਜਨਰਲ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਵਿਚ 21 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦਿਨ ਦਾ ਦਰਜਾ ਮਿਲ ਗਿਆ। ਇਹ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ
ਤਾਂ ਹੈ ਹੀ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੰਗਾਲੀਆਂ ਦੀ ਕਿਤੇ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕੱਲੇ ਬੰਗਾਲੀਆਂ
ਦੇ ਗੌਰਵ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਬਲਕਿ ਉਹ ਸਭ ਵਡਿਆੲੇ ਗੲੇ ਜਿਹੜੇ ਆਪਣੀਆਂ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ
ਕਦਰਦਾਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮੁੱਦੲੀ ਸਨ।
ਕੀ ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਅਵਾਮ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਭੋਰਾ ਜਿੰਨਾ ਬੰਗਾਲੀਆਂ ਵਰਗਾ ਜਜ਼ਬਾ ਪਾ ਪਾਵਾਂਗੇ ਕਿ
ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਹੀ ਉੱਤਮ ਹੈ ਤੇ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਵੱਲੋਂ ਹੋ ਕੇ ਹੀ ਸਾਰੀਆਂ ਗਿਆਨ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦੀ ਖਿੜਕੀ ਖੁੱਲ੍ਹਦੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬੀ ਚੰਗਾ ਜੀ ਰਹੇ ਹਨ, ਚੰਗੇ ਪੈਸੇ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਚੰਗਾ ਖਾਂਦੇ ਹੰਢਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕੀ
ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੇ ਨਿੱਘ ਤੋਂ ਅਵੇਸਲੇ ਹਨ?

(ਲੇਖਕ - ਤਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
-61, ਫਰੈਂਡਜ਼ ਕਲੋਨੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
ਫੋਨ : 98721-78035)
--

ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ, ਮਰਾਠੀ ਅਤੇ ਲੋਕ - ਪੰਜਾਬੀ ਸਬਕ ਸਿੱਖਣ

ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਜੋ ਵੀ ਗਤੀ ਵਿਧੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਨਵ-ਨਿਰਮਾਣ ਸੈਨਾ ਵਲੋਂ
ਉੱਤਰ ਭਾਰਤੀਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਮਾਰਕੁੱਟ ਅਤੇ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ,
ਉਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਪਿਛੜੇ ਹੋਣ ਦਾ ਦੁੱਖ ਹੈ। ਬਾਹਰੋਂ
ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁੰਬਈ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੱਸਣਾ ਅਤੇ
ਲੋਕਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਣਡਿੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇਹ ਨਤੀਜਾ ਹੈ,
ਬਿਹਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਹੀ ਮਸ਼ਰੂਹ ਹੈ ਕਿ ਕਿਤੇ
ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਨਿਕਲੇ ਉਹ ਭਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੜੀ
ਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਲੈਂਦੇ ਵੀ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਕਸਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਖਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੂਜੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ
ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕਲ ਲੋਕਾਂ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ
ਖਿਆਲ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ, ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਮੁਲਕ ਹੈ ਅਤੇ
ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਹਾਂ, ਜਿੱਥੇ ਮਰਜ਼ੀ ਜਾ ਅਤੇ ਆ
ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਜਾਈਏ, ਉੱਥੇ
ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਫੇਰ ਉਹ ਭਾਵੇਂ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਬਾਹਰ (ਅਮਰੀਕਾ, ਕੇਨੈਡਾ)।
ਮੈਂ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ
ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰਵਾਦ ਦਾ ਹਾਮੀ ਹਾਂ, ਪਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ
ਕਦੇ ਜਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਧੌਂਸ ਜਮਾਉਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਜਵਾਬ
ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
ਇਸ ਸਾਰੇ ਮਸਲੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਸ
ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਬਕ ਲੈਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ,
1) ਮਰਾਠੀ ਦੇ ਨਾਂ ਉੱਤੇ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇੱਕਠੇ ਨੇ,
ਭਾਸ਼ਾ ਲਈ ਇੱਕਠੇ ਨੇ, ਉਹ ਹਿੰਦੀ ਪਰੈੱਸ ਤੱਕ ਤਾਂ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰ
ਸਕਦੇ ਨੇ, ਸਾਰੇ ਬਿਆਨ ਮਰਾਠੀ 'ਚ ਦਿੰਦੇ ਨੇ, ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਨੇਤਾ,
ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ, ਜਿੰਨਾਂ ਹੋ ਸਕੇ ਹਿੰਦੀ 'ਚ ਬਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਨੇ,
ਹਿੰਦੀ ਪਰੈੱਸ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ?

2) ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ (ਜੋ ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ
ਦਾ ਭਾਗ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭੋਰਾ ਵੀ ਤੰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਮੁੰਬਈ ਵੀ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦਾ, ਜੇ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਦੀ
ਬੋਲੀ ਦੱਸ ਕੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣਾ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਨਾ ਦੱਸਦੇ। ਓਏ
ਮਰਾਠੀ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਜਿੰਨਾ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਪੰਜਾਬੀ
ਨੂੰ ਕਦੇ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਲਈ ਤਾਂ ਗੱਲ ਹੀ
ਛੱਡੋ, ਕਦੇ ਕਿਹਾ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਹੈ?

3) ਇਹ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਮੁਤਾਬਕ, ਜੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਿਗਾਨੇ ਦੇਸ਼
ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਸਹਿਣਾ ਪਵੇਗਾ ਤਾਂ ਭਾਰਤ 'ਚ ਧੱਕੇ ਖਾਣ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ,
ਅਮਰੀਕਾ, ਕਨੈਡਾ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਜਾਉ, ਅਤੇ ਗੋਰਿਆਂ ਤੋਂ ਗਾਲ੍ਹਾਂ
ਖਾਓ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਪੰਜਾਬੀ ਬਾਹਰ ਨੂੰ ਭੱਜਦੇ ਹਨ:-)

ਖ਼ੈਰ ਅਜੇ ਭਾਰਤੀ ਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ ਉਭਰਦੇ ਨੀਂ ਲੱਗਦੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ
ਹੀ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜੇਹਾ ਪਿੰਡ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਡਕਦੇ ਕਦੇ ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ
ਕਿ ਕਦੋਂ ਉਹ ਦਿਨ ਆਉਣਗੇ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀਜ਼ਾ ਸਾਰੀ ਦੁਨਿਆਂ
'ਚ ਜਾ ਆ ਸਕਾਗਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਹੁਣ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ,
ਸੱਚੀ ਮੈਂ ਅਫਗਾਨਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਜੇਹਲਮ ਦਾ ਕੰਢਾ, ਅਤੇ ਕਜ਼ਾਕਸਤਾਨ
ਦੀ ਖੁਸ਼ਕ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਸਦੇ ਨਖਲਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੱਡੀ ਉੱਤੇ ਜਾ ਕੇ
ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਰੱਬਾ ਮੇਹਰ ਕਰੀਂਙ

ਮੀਡਿਆ ਸੋਵੀਅਤਾਂ (ਰੂਸ) ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਹੀ ਕਿਓ?

ਬਹੁਤ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਸਾਂ ਕਿ ਟੀਵੀ ਚੈਨਲਾਂ
ਉੱਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਆ ਰਹੇ ਪਰੋਗਰਾਮ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ
ਭੰਡੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਪਿੱਛੇ ਨੀਂ ਹੱਟਦੇ। ਇਹ ਗੱਲ ਮੈਂ
ਹਿਸਟਰੀ, ਡਿਸਕਰਵੀ ਵਰਗੇ ਵਧੀਆ ਚੈਨਲ ਉੱਤੇ ਸਭ
ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੇਖੀ ਹੈ।
ਇਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਿਸਾਲ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਦੀ ਹੈ,
ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਟਾਲਿਨਗਰਾਡ ਦੀ ਲੜਾਈ, ਵੀਅਤਨਾਮ
ਦੀ ਲੜਾਈ, ਕੁਝ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਵਾਲੇ
ਪਰੋਗਰਾਮ, ਕੁਝ ਛੋਟੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਖੋਜਾਂ, ਕੁਝ
ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਬਾਰੇ ਪਰੋਗਰਾਮ, ਕੁਝ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਦੇ ਪਰੋਗਰਾਮ (ਭਾਵ ਕਿ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਤਾਂ ਇਹ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
ਕਿ ਹਰੇਕ ਪਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਭੰਡੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ)।

ਜਿਵੇਂ ਕਿ:
ਸਟਾਲਿਨਗਰਾਦ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਵਾਰ ਵਾਰ
ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਸੋਵੀਅਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੀਡਰ ਬਚਾ
ਨਾ ਸਕੇ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਗਲਤ ਨਤੀਜੇ ਨਿਕਲੇ,
ਫੌਜੀ ਕਮਾਂਡਰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਝਗਦੇ ਸਨ, ਫੌਜ ਕੋਲ
ਹਥਿਆਰ ਮਾੜੇ ਸਨ, ਇਹੀ ਨੀਂ ਬਲਕਿ ਇਸ ਤੋਂ
ਅੱਗੇ ਉਹ ਰੂਸੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾੜੇ ਸਿੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਜਰਮਨੀ
ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰਨੋਂ ਵੀ ਨੀਂ ਟਲਦੇ, ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ,
ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਫੌਜ ਬਹੁਤ ਬਹਾਦਰ ਸੀ, ਉਹ ਇੱਕ ਇੰਚ
ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਨੀਂ ਹਟਦੀ ਸੀ, ਹਿਲਟਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਫੌਜ
ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਕਿਤੇ ਇਹੀ ਹਮਲਾ
ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਦਾ ਰੂਸ ਮਲੀਆਮੇਟ
ਹੋ ਜਾਣਾ ਸੀ।
ਖ਼ੈਰ ਇਹ ਲੜਾਈ ਤਾਂ ਰੂਸ ਜਿੱਤ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ
ਜਰਮਨੀ ਉਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਝੰਡਾ ਝੂਲਦਾ ਰਿਹਾ, ਪਰ
ਟੀਵੀ ਚੈਨਲਾਂ ਅਤੇ ਮੀਡਿਆ ਦੇ ਪਤਾ ਨੀ ਕਿੱਥੇ ਕੁ
ਦਿਮਾਗ ਲੱਗਾ ਵੇ, ਪਤਾ ਨੀਂ ਫਰੀਡਮ ਦੀ ਅੰਨੀ
ਪੱਟੀ ਚੜ੍ਹੀ ਵੇ ਜਾਂ ਆਪਣਾ ਹੰਕਾਰ ਵੀ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ
ਸੋਵੀਅਤ ਨੂੰ ਭੰਡਣ ਲਈ ਹਿਟਲਰ ਜਿੰਦਾਬਾਦ ਕਹਿਣ
ਤੋਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਟਲਦੇ,
ਉਹ ਦੂਜੀ ਉਦਾਹਰਨ ਵੀਅਤਨਾਮ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ
ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀ ਹਲਕਿਆਂ ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਾਗੂੰ ਮਰ
ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਚੈਨਲ ਵੇਖੋ ਕਿਵੇਂ ਪਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਨੇ ਕਿ
ਹਾਰੇ ਹੋਏ, ਭੱਜੇ ਜਾਂਦੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਕਿਵੇਂ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰਦੇ ਨੇ:
ਵੀਅਤਨਾਮ ਤੋਂ ਭੱਜ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੇ ਤੱਟਾਂ ਉੱਤੇ ਆ ਗਏ,
ਉਥੇ ਭਾਰੀ ਗੋਲਾਬਾਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ 4 ਹੈਲੀਕਪਟਰ
ਵੀ ਸੁੱਟੇ ਗਏ ਸਨ, ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰੇ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਸਨ,
ਅੰਤ ਨੂੰ ਸਭ ਵੱਡਾ ਬੰਬ ਸੁੱਟ ਕੇ ਵੀ ਅਮੀਰਕਾ ਦੇ ਕਈ ਫੌਜੀ
ਗੁਆਚ ਗਏ, ਜੇਹੜੇ ਬਚ ਗਏ ਸਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜਾਨ
ਮੂੰਹ 'ਚ ਆਈ ਸੀ, ਚੈਨਲ ਉੱਤੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ
ਉਹਨਾਂ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਬਚਾਈ ਹੈ, ਪਰ ਚੈਨਲ
ਵਾਲੇ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਬੜੀ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੇ ਸਨ,
ਬਹੁਤ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲਿਆ, 3 ਫੌਜੀਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗਾ, ਪਰ
ਫੇਰ ਵੀ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਮਿਸ਼ਨ ਸੀ.....
ਯਾਰ ਹੱਦ ਗਈ, ਕੋਈ ਤਾਂ ਪਾਸਾ ਰੱਖੋ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੰਬੋਡੀਆਂ ਵਿੱਚ
ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਭਜਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਨੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਤਾਂ
ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਅਮਰੀਕੀ ਦੀ ਹਾਰ ਨੂੰ ਜਿੱਤ 'ਚ ਬਦਲਣ ਦਾ ਜਤਨ ਤਾਂ
ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਰਨੋ ਰਿਹਾ ਨੀਂ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਝੂਠ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ
ਨੂੰ ਭਰਮਾਉਣ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗਾ ਹੈ ਪਰੋਗਰਾਮ ਨਾ ਵੇਖਿਓ।

ਹੁਣ ਇਹ ਮੀਡਿਆ ਚੈਨਲ ਕੇਵਲ ਅਮਰੀਕਾ ਬਰੈਂਡ ਹੀ ਬਣ
ਗਏ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਫ਼ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਨੀਂ, ਜਿੱਤ ਨੂੰ
ਜਿੱਤ ਕਹਿਣ, ਹਾਰ ਨੂੰ ਹਾਰ ਮੰਨਣ ਦੀ ਜੁਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬੱਸ
ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਠੀਕ ਹੈ, ਉਹੀ ਠੀਕ ਹੈ, ਪਰ
ਇਹ ਠੀਕ ਵੀ ਹੈ
"ਤਕੜੇ ਦਾ ਸੱਤੀ ਵੀਹੀ ਸੌਂ"
ਪਰ "ਟੈਮ ਕਦੇ ਰੁਕਦਾ ਨੀਂ", ਸਿਕੰਦਰ ਆਇਆ ਗਿਆ,
ਬਰਤਾਨੀਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਸੂਰਜ ਕਦੇ ਡੁੱਬਦਾ ਨੀਂ ਸੀ, ਉਹ
ਕੇਵਲ ਅਮਰੀਕੀ ਦੀ ਪੂਛ ਬਣ ਗਿਆ, ਅਮਰੀਕਾ
ਦੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਵੀ ਦੂਰ ਨੀਂ।